ΕΥΠ και Predator δείχνουν να συνδέονται και για τη Δικαιοσύνη

Μια σειρά από μηνυτήριες αναφορές, που κατά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο υπέβαλαν πολιτικοί, δημοσιογράφοι, και άλλοι ιδιώτες υποστηρίζοντας πως υπήρξαν θύματα παρακολούθησης είτε μέσω των «νόμιμων επισυνδέσεων» της ΕΥΠ, είτε μέσω της μόλυνσης των κινητών τους με το κακόβουλο λογισμικό Predator, έχουν συσχετισθεί σε μια κοινή υπόθεση που βρίσκεται υπό διερεύνηση από την ελληνική δικαιοσύνη.

Σε αυτές περιλαμβάνεται η μηνυτήρια αναφορά που υπέβαλε η ομάδα του Solomon κατά στελεχών της ΕΥΠ• η μηνυτήρια αναφορά του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη κατά της εταιρείας Intellexa, που εδρεύει στην Ελλάδα, και εξάγει το Predator σε άλλες χώρες•​​ οι μηνυτήριες αναφορές του Νίκου Ανδρουλάκη, της Όλγας Γεροβασίλη, και του Γιώργου Καμίνη• καθώς και η πιο πρόσφατη, που υπέβαλε η Ελληνοαμερικανίδα πρώην μάνατζερ ασφαλείας του Facebook, Άρτεμις Σίφορντ.

Παρότι ορισμένες εκ των υποθέσεων αναφέρονται αποκλειστικά σε παρακολούθηση είτε από την ΕΥΠ είτε με τη χρήση Predator, η ελληνική δικαιοσύνη έχει συσχετίσει τις υποθέσεις. Όπως σχολίασε ο δικηγόρος του Solomon, Δημήτρης Γεωργακόπουλος, η συνένωση όλων αυτών των μηνύσεων είναι «εξαιρετικής σημασίας».

«Αυτό σημαίνει ότι η Εισαγγελία έχει πλέον χαράξει μια σύνδεση μεταξύ των παρακολουθήσεων που έχουν γίνει από την ΕΥΠ, και των παρακολουθήσεων που έχουν γίνει με χρήση του λογισμικού Predator. Αυτή η σύνδεση θα καθοδηγήσει σε μεγάλο βαθμό την εισαγγελική έρευνα, τους καρπούς της οποίας αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον», συμπλήρωσε ο κ. Γεωργακόπουλος.

Συσχέτιση 12 υποθέσεων

Τον Νοέμβριο του 2021, η Εφημερίδα των Συντακτών αποκάλυψε την παρακολούθηση του Σταύρου Μαλιχούδη και κατ’επέκταση της δημοσιογραφικής ομάδας του Solomon «για λόγους εθνικής ασφάλειας», κάνοντας την αρχή σε ένα ντόμινο αποκαλύψεων που καταγράφεται ως ελληνικό Watergate κατά τον περίπου ενάμιση χρόνο που ακολούθησε.

Τον Φεβρουάριο του 2022, εκπροσωπούμενη από τον δικηγόρο Δημήτρη Γεωργακόπουλο, η ομάδα μας υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά ενώπιον του Αρείου Πάγου κατά στελεχών της ΕΥΠ που υποστηρίξαμε πως είχαν παραβιάσει συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα (υπόθεση 1).

Δύο μήνες αργότερα, διατάχθηκε αυτεπάγγελτη έρευνα ύστερα από την αποκάλυψη της παρακολούθησης του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη τόσο από την ΕΥΠ όσο και με τη χρήση κακόβουλου λογισμικού Predator μέσω της επιμόλυνσης του κινητού του (2). 

Ύστερα από αίτημά μας, οι δύο υποθέσεις συσχετίστηκαν τον Αύγουστο του 2022. Από πλευράς του ο Θανάσης Κουκάκης υπέβαλε επίσης μηνυτήρια αναφορά για την παρακολούθησή του με Predator (3) καθώς και μηνυτήρια αναφορά κατά των Φέλιξ Μπίτζιου, Ταλ Ντίλιαν και Σάρα Χάμου, νόμιμων εκπροσώπων της Intellexa, κατά κάθε συνδεόμενης εταιρείας και κατά παντός υπευθύνου, χορηγώντας πλήθος στοιχείων (π.χ. συνδέσεις εταιρειών, τραπεζικούς λογαριασμούς) (4).

Οι δύο υποθέσεις συσχετίστηκαν επίσης, τον Οκτώβριο του 2022. Οι άλλες υποθέσεις, που έχουν συσχετιστεί σε μια κοινή δικογραφία που βρίσκεται υπό διερεύνηση από την ελληνική δικαιοσύνη σήμερα, είναι:

• η μήνυση ενώπιον του Αρείου Πάγου του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και Ευρωβουλευτή, Νίκου Ανδρουλάκη, για την απόπειρα μόλυνσης του κινητού του με Predator (5),

• η μήνυση ενώπιον του Αρείου Πάγου του βουλευτή και τομεάρχη Προστασίας του Πολίτη ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστου Σπίρτζη, για την επιμόλυνση του κινητού του με Predator (6),

• η μήνυση της βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ, Όλγας Γεροβασίλη, μετά την συμπερίληψη του ονόματός της σε λίστα της εφημερίδας Documento με άτομα που φέρονταν να παρακολουθούνται με Predator (7),

• η μηνυτήρια αναφορά του δημοσιογράφου Άρη Σπίνου, ιδιοκτήτη του blog edolio.blogspot.com, καθώς χρησιμοποιήθηκε παρεμφερής προς το edolio σύνδεσμος για την μόλυνση των κινητών τηλεφώνων θυμάτων (π.χ. περιπτώσεις Κουκάκη, Ανδρουλάκη) (8),

• η μηνυτήρια αναφορά του Γιώργου Καμίνη, για έμμεση παρακολούθησή του ύστερα από τη γνωστοποίηση από το Documento της παρακολούθησης ατόμου με το οποίο ο ίδιος βρισκόταν τακτικά σε επικοινωνία (9),

• πιο πρόσφατα, στα τέλη Μαρτίου, υπεβλήθη και συσχετίστηκε με τις προαναφερθείσες η μηνυτήρια αναφορά της Άρτεμις Σίφορντ για την παρακολούθησή της με Predator καθώς και από την ΕΥΠ (10).

«Στις περιπτώσεις των κ.κ Κουκάκη, Ανδρουλάκη και Σίφορντ, η παρακολούθηση τους από την ΕΥΠ “συμπτωματικώς” συνέπεσε χρονικά με την αποστολή links στα κινητά τους για τη μόλυνση τους με το Predator», σχολίασε ο κ. Γεωργακόπουλος. «Είναι ιδιαιτέρως σοβαρή εξέλιξη το ότι η Εισαγγελία συσχετισε το σύνολο αυτών των υποθέσεων με τη μηνυτήρια αναφορά του Solomon, η οποία αναφερόταν μόνο στις παρακολουθήσεις από την ΕΥΠ, για “λόγους εθνικής ασφάλειας”».

Στο ίδιο σύνολο υποθέσεων έχει επίσης συσχετιστεί η αυτεπάγγελτη δικογραφία που συνέταξε ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος (11), καθώς και πρόσφατο έγγραφο της Εισαγγελίας Αρείου Πάγου που εισάγει τα δημοσιεύματα του Documento, στα οποία παρουσιάστηκαν λίστες με υπουργούς της κυβέρνησης, πολιτικούς, δημοσιογράφους, και εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου, που φέρονται επίσης να έχουν τεθεί υπό παρακολούθηση (12).

Οι διαψεύσεις της κυβέρνησης

Αναφορά σε «βεβαιωμένες συμπτώσεις παρακολουθήσεων ατόμων» τόσο μέσω της ΕΥΠ, όσο και με το Predator, έκανε σε πρόσφατη συνέντευξή του στη Νίκη Λυμπεράκη και ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

«Όταν έχεις μία κοινή λίστα στόχων, προφανώς εξ αντικειμένου υπάρχει συντονισμός και συνεργασία», σχολίασε.

Καθ’ όλο αυτό το διάστημα, η ελληνική κυβέρνηση έχει εμμείνει στην επίκληση άγνοιας για τη χρήση του Predator, την οποία έχει αποδώσει σε «ιδιώτες». Αλλά οι ενδείξεις που συνηγορούν προς την εμπλοκή της είναι πολύ ισχυρές:

• από την «προστασία» που παρείχε η κυβερνητική πλειοψηφία στους εκπροσώπους της Intellexa, ώστε να μην αναγκαστούν να δώσουν εξηγήσεις στη σχετική Επιτροπή του κοινοβουλίου,

• έως την παραδοχή πως η Intellexa όχι απλώς δεν είναι «άγνωστη», αλλά το ελληνικό κράτος της χορήγησε άδεια για την εξαγωγή του Predator σε άλλες χώρες,

• ή την αναφορά σε δημοσιεύματα έως και των ονομάτων των αστυνομικών που φέρονταν να έχουν επιφορτιστεί με τη χρήση του Predator.

Υπάρχει ακόμη μια ένδειξη, που υπογραμμίζει την ενοχική στάση της κυβέρνησης στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Παρότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην οποία καταγράφηκαν περιπτώσεις επιμόλυνσης με Predator, ακόμη και πολιτικών προσώπων• παρά την ιδιαιτερότητα των συγκυριών σε ζητήματα όπως π.χ. τα ελληνοτουρκικά• και παρότι τεχνικά τέτοια δυνατότητα προσφέρεται (π.χ. εργαστήριο Citizen Lab στο πανεπιστήμιο του Τορόντο), όλους αυτούς τους μήνες δεν πάρθηκε κανένα μέτρο για τον έλεγχο των κινητών των Ελλήνων βουλευτών.

Αυτό σημαίνει πως η χώρα κατευθύνεται σε εκλογές δίχως να είναι σαφές πόσοι ακόμη εξ όσων θα διεκδικήσουν την ψήφο έχουν επίσης υπάρξει θύματα παρακολούθησης – και πιθανώς εκβιασμού.

Ο δικηγόρος Ζαχαρίας Κεσσές, που εκπροσωπεί τόσο τον Θανάση Κουκάκη όσο και την Άρτεμις Σίφορντ, είπε στο Solomon πως «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο παρερμηνείας και είναι αποδεδειγμένο ότι η παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών γινόταν συνδυαστικά μέσω δήθεν νόμιμων επισυνδέσεων από την ΕΥΠ και μέσω του παράνομου λογισμικού Predator κατ´ εντολή και προς εξυπηρέτηση των ίδιων εντολέων».

«Η αλληλουχία των έκνομων πράξεων, η άμεση συσχέτιση των εμπλεκομένων προσώπων και τα στοιχεία που ήδη έχουν χορηγηθεί θα έπρεπε ήδη να έχουν οδηγήσει σε άσκηση ποινικών διώξεων για σοβαρές κακουργηματικές πράξεις», συμπλήρωσε.