Newsletter | Στήριξε το Solomon
Εκατοντάδες παραποιημένες ιατρικές γνωματεύσεις. Μετανάστες-θύματα που πληρώνουν αδρά παράνομο κύκλωμα. Διακινητές που υπόσχονται σίγουρη εξυπηρέτηση. Και ο αινιγματικός ρόλος της διοίκησης της Υπηρεσίας Ασύλου. Η πολύμηνη έρευνα του Solomon ξετυλίγει το κουβάρι ενός καλά κρυμμένου μυστικού της Κατεχάκη.
Ένα πρωινό του περασμένου Σεπτεμβρίου, ένας νεαρός άνδρας περιμένει από νωρίς στην ουρά που σχηματίζεται έξω από το Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Αττικής, στην Κατεχάκη.
Στα χέρια του κρατάει έναν λευκό ταχυδρομικό φάκελο. Μόλις φτάσει η σειρά του, λέει το όνομά του στην πύλη, υποδεικνύοντας το έγγραφο του φακέλου. Οι φύλακες τον αφήνουν να περάσει.
Λίγη ώρα μετά, σε ένα μικρό γραφείο στο ισόγειο της Υπηρεσίας, σε ερωτήσεις του καταγραφέα με τη βοήθεια διερμηνέα, ο νεαρός άντρας θα διαβεβαιώσει ξανά και ξανά ότι δεν αντιμετωπίζει κάποιο ζήτημα υγείας με την καρδιά του.
Ωστόσο, στην ιατρική γνωμάτευση με την οποία του επιτράπηκε η είσοδος στην Υπηρεσία Ασύλου, αναγράφεται καθαρά:
«Ο ασθενής ΧΧ προσήλθε στο ιατρείο αιτιώμενος άλγος από 1 έτος. Από τον κλινικό εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκε ότι πάσχει από καρδιακή ανεπάρκεια και κολπική μαρμαρυγή».
Η γνωμάτευση, που φέρει υπογραφή και σφραγίδα ιατρού από δημόσιο νοσοκομείο, έχει ημερομηνία λίγων ημερών πριν. Το έγγραφο είναι εμφανέστατα παραποιημένο.
Αλλά, ο νεαρός άντρας τελικά θα εξυπηρετηθεί. Και η γνωμάτευση που προσκόμισε θα προστεθεί στον φάκελό του, στον οποίο θα αναφέρεται επίσης πως «Η καταγραφή έγινε λόγω ευαλωτότητας κατόπιν εντολής της διοίκησης».
Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που ο καταγραφέας βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα τέτοιο περιστατικό. Και οι οδηγίες που έχει σχετικά είναι σαφείς. Δεχόμαστε τις υποθέσεις αυτές, χωρίς να μιλάμε.
Το Solomon αποκαλύπτει όλες τις διαστάσεις μιας υπόθεσης που, από τους πρώτους μήνες του 2022, αποτελεί κοινό μυστικό στους διαδρόμους της κεντρικότερης υπηρεσίας ασύλου στη χώρα.
Για περισσότερο από επτά μήνες, ακολουθήσαμε τη διαδρομή εκατοντάδων παραποιημένων ιατρικών εγγράφων, τα οποία κύκλωμα προμηθεύει σε μετανάστες Πακιστανικής κυρίως καταγωγής, προκειμένου να καταγραφούν κατά παράβαση της προβλεπόμενης διαδικασίας.
Καθ’ όλο αυτό το διάστημα, στις εγκαταστάσεις στην Κατεχάκη έχουν γίνει δεκτά εκατοντάδες άτομα, επιδεικνύοντας τις συγκεκριμένες ιατρικές γνωματεύσεις. Στο σύνολό τους, οι γνωματεύσεις φέρουν υπογραφή και σφραγίδα από μόλις πέντε ιατρούς και επικαλούνται τις ίδιες παθήσεις.
Από την έρευνα του Solomon προκύπτει πως, για να τις εξασφαλίσουν, οι ενδιαφερόμενοι καταβάλλουν ποσά που αγγίζουν ως και τα 1.500 ευρώ έκαστος.
Παρότι πρόκειται για εμφανέστατα παραποιημένα έγγραφα, το περιεχόμενο των οποίων οι κάτοχοί τους συνήθως αγνοούν, οι γνωματεύσεις γίνονται δεκτές από την υπηρεσία δίχως η διαδικασία να παρακωλύεται σε κανένα στάδιο.
Τα ευρήματα της έρευνας, που συντίθενται από δεκάδες έγγραφα που βρίσκονται στη διάθεσή μας, μαρτυρίες μεταναστών που πλήρωσαν για τις ιατρικές γνωματεύσεις, συνομιλίες με διακινητές που τις προμηθεύουν, αλλά και μαρτυρίες πηγών εντός του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, δημιουργούν έντονα ερωτηματικά για τον ρόλο της διοίκησης στη δράση του κυκλώματος εξαπάτησης μεταναστών, ο τζίρος του οποίου πιθανόν ξεπερνά τις 600.000 ευρώ σε διάστημα επτά μηνών.
Και αυτό γιατί τη λίστα των ατόμων, που γίνονται δεκτά κατ’ εξαίρεση με αυτόν τον τρόπο στην Κατεχάκη, φέρεται να κοινοποιεί στους εργαζομένους το γραφείο της προϊσταμένης του συγκεκριμένου Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου, με «εντολή άνωθεν» να διεκπεραιωθούν.
Για να γίνει σαφής η δράση και η «υπηρεσία» που παρέχει το κύκλωμα, θα πρέπει πρώτα να εξηγήσουμε εν συντομία ορισμένα σημεία για τη διαδικασία ασύλου στην Ελλάδα.
Από τους τελευταίους μήνες του 2020 ήδη, λοιπόν, η εξυπηρέτηση του κοινού στα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου ανά την Ελλάδα γίνεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό ραντεβού μέσα από την σχετική πλατφόρμα της υπηρεσίας.
Αυτό ισχύει και για τους αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στην ενδοχώρα, δίχως να έχουν καταγραφεί από την Υπηρεσία Ασύλου νωρίτερα, όταν π.χ. εισήλθαν στη χώρα.
Επί παρούσας κυβέρνησης, έπρεπε αρχικώς να μεταβούν σε κάποιο από τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά (Λέσβος, Λέρος, Σάμος, Χίος, Κως) ή τον Έβρο (Φυλάκιο), ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2022 ως κέντρα καταγραφής αιτούντων άσυλο στην ηπειρωτική Ελλάδα ορίζονται οι δομές φιλοξενίας της Μαλακάσας και των Διαβατών.
Ωστόσο κάθε πρωί, έξω από την πύλη της Υπηρεσίας Ασύλου στην Κατεχάκη, ανάμεσα σε όσους περιμένουν για τα προγραμματισμένα ραντεβού τους βρίσκονται άλλοτε επτά, άλλοτε δέκα, και έως και 15 υπήκοοι Πακιστάν, οι οποίοι κρατούν από έναν άσπρο φάκελο αλληλογραφίας έκαστος.
Μέσα στον φάκελο υπάρχει μια ιατρική γνωμάτευση.
Πρόκειται για το έγγραφο που, λόγω «ευαλωτότητας», τους εξασφαλίζει τη δυνατότητα να ακολουθήσουν τη διαδικασία της καταγραφής στην Κατεχάκη αντί για τα νησιά και τον Έβρο παλιότερα, ή τη Μαλακάσα και τα Διαβατά σήμερα (το γιατί μπορεί να επιθυμούν αυτό θα το δούμε στη συνέχεια). Κι αυτό, μάλιστα, παρά το γεγονός ότι η Κατεχάκη δεν είναι αρμόδια για την εξέταση ευάλωτων περιπτώσεων.
Ορίστε πώς μοιάζει ένα από τα ιατρικά έγγραφα, το οποίο εξασφάλισε το Solomon. Παρότι προσκομίστηκε ως πρωτότυπο, πολύ εύκολα διαπιστώνει κανείς πως το έγγραφο έχει υποστεί επεξεργασία σε διάφορα σημεία του.
Στη διάθεση του Solomon βρίσκονται και τα άλλα τέσσερα υποδείγματα ιατρικών γνωματεύσεων, που χρησιμοποιούνται προκειμένου να παρακάμπτεται η επίσημη διαδικασία. Το καθένα τους αναφέρει κι άλλη πάθηση. Τα τρία εμφανίζονται να φέρουν υπογραφή ιατρών από δημόσια νοσοκομεία, το τέταρτο υπογραφή ιδιώτη ιατρού.
Για όλα τους, είναι εξίσου προφανές πως πρόκειται για παραποιημένα αντίγραφα που χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά.
Παρότι για τα δημόσια νοσοκομεία προβλέπεται, καμία από τις γνωματεύσεις δεν φέρει αριθμό πρωτοκόλλου. Μάλιστα, σε ένα από τα υποδείγματα υπάρχει πεδίο στο οποίο ο αριθμος πρωτοκόλλου αναφέρεται προς συμπλήρωση, αλλά τοσο αυτό όσο και το σημείο όπου θα έπρεπε να προστεθεί η υπογραφή του προϊσταμένου της γραμματείας είναι κενά.
Παρ’ όλα αυτά, το έγγραφο έγινε δεκτό από την Υπηρεσία Ασύλου.
Αναπόφευκτα, προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα. Το πρώτο είναι κάπως απλό: εφόσον οι άνθρωποι προσκομίζουν αυτά τα έγγραφα με σκοπό να καταγραφούν, αυτό σημαίνει πως δεν είχαν καταγραφεί έως εκείνη τη στιγμή.
Εάν δεν έχουν καταγραφεί, όμως, δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στον ΠΑΑΥΠΑ (Προσωρινός Αριθμός Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού, το αντίστοιχο του ΑΜΚΑ), και όλες οι πηγές του Solomon επιβεβαιώνουν πως τα δημόσια νοσοκομεία δεν υπογράφουν γνωματεύσεις για πολίτες τρίτων χωρών που δεν διαθέτουν έγγραφα. Δεν το γνωρίζουν αυτό στην κεντρικότερη υπηρεσία ασύλου της χώρας;
Το δεύτερο ερώτημα είναι: πώς επί τουλάχιστον επτά μήνες γίνονται δεκτά τα εν λόγω έγγραφα, όταν με γυμνό μάτι μπορεί κανείς να διαπιστώσει πως είναι παραποιημένα; Άλλωστε, από τα έγγραφα που εξετάσαμε, ένα αντίγραφο μπορεί να προσκομίζεται πολλές φορές μέσα στην ίδια εβδομάδα.
Επιπλέον, από το στάδιο της αναμονής στην πύλη έως και την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το δικαιολογητικό περνά από αρκετά ζευγάρια μάτια: από τους υπαλλήλους και τους σεκιούριτι στην πύλη, στους υπαλλήλους στο info point, ως τον καταγραφέα της υπόθεσης και το διερμηνέα που βοηθά στην περαίωση της διαδικασίας ή και τον ίδιο τον συντονιστή του τμήματος.
Το τρίτο, και σημαντικότερο ίσως, ερώτημα που προκύπτει αφορά το ποιος και βάσει ποιας ενημέρωσης συντάσσει την λίστα των ατόμων που καθημερινά μπαίνουν στην Υπηρεσία Ασύλου στην Κατεχάκη, παρακάμπτοντας την προβλεπόμενη διαδικασία.
Πηγές από την Υπηρεσία είπαν στο Solomon πως η λίστα, που περιλαμβάνει μόνο το όνομα και το επώνυμο των ατόμων, αποστέλλεται κάθε πρωί από τη γραμματεία της προϊσταμένης του Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου Αττικής προς τους συντονιστές των τμημάτων, οι οποίοι με τη σειρά τους ενημερώνουν τις ομάδες τους.
Η ίδια λίστα κοινοποιείται στην πύλη, προκειμένου να επιτραπεί στα άτομα να μπουν στις εγκαταστάσεις.
Προϊσταμένη του Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου Αττικής είναι η Μαρία Παπαδοπούλου. Η κα. Παπαδοπούλου υπηρετούσε ως υπάλληλος στην Υπηρεσία Ασύλου και διορίστηκε τον Ιούνιο του 2020 προσωρινή προϊσταμένη από τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη.
Η Εφημερίδα των Συντακτών έχει αναφερθεί στις φιλικές σχέσεις της κας Παπαδοπούλου με την οικογένεια Μητσοτάκη και τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Επικοινωνήσαμε τόσο με την κα. Παπαδοπούλου, όσο και με τη διοίκηση της Υπηρεσίας Ασύλου (τον διοικητή κ. Μάριο Καλέα, τον υποδιοικητή κ. Ιωάννη Σφυράκη, και τον διευθυντή Αττικής, κ. Σταύρο Αποστολάκη).
Αξίζει να επισημανθεί μια σύμπτωση: την εβδομάδα που απευθύναμε τα ερωτήματά μας, το φαινόμενο σταμάτησε να συναντάται. Στα ερωτήματά μας απάντησε ο κ. Καλέας. Όταν επικοινωνήσαμε εκ νέου με την κα. Παπαδοπούλου, ζητώντας να απαντήσει και εκείνη στα δημοσιογραφικά ερωτήματα που αφορούν την Υπηρεσία της οποίας η ίδια προΐσταται, εκείνη μας παρέπεμψε στην απάντηση του διοικητή.
Ο κ. Καλέας παρείχε στο Solomon δύο εκτενείς απαντήσεις. Ωστόσο, τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνά μας εμφανίζονται να διαψεύδουν βασικά σημεία όσων υποστήριξε.
Στην απάντησή του, ο κ. Καλέας υποστήριζει πως από τη διαδικασία του ηλεκτρονικού ραντεβού εξαιρούνταν «οι ευάλωτες κατηγορίες αιτούντων άσυλο».
Σημείωσε πως «ανθρωποι με σοβαρές και ανίατες ασθένειες, θύματα βασανιστηρίων, θύματα trafficking, ασυνόδευτοι ανήλικοι, εγκυμονούσες κτλ λόγω της ευαίσθητης κατάστασης τους και με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον τους, θεωρήθηκε αναγκαίο από τη Διοίκηση της Υπηρεσίας, να τύχουν διαφορετικής αντιμετώπισης, όχι ως προς την εξέταση της ουσίας της υπόθεσής τους, αλλά ως προς την προτεραιοποίηση της καταγραφής του αιτήματός τους προκειμένου να έχουν πρόσβαση στο εθνικό σύστημα υποδοχής και τις παροχές αυτού».
«Προς την κατεύθυνση αυτή», υποστηρίζει ο κ. Καλέας, «αιτούντες με ιατρικές γνωματεύσεις προσέρχονταν αυτόβουλα στα Γραφεία μας δίχως να έχουν προκαθορισμένο ραντεβού. Κατέθεταν τα ιατρικά τους έγγραφα προς επίρρωση της ευαλωτότητάς τους και εν συνεχεία, σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα και τη δυναμική του καταγραφικού τμήματος κάθε Γραφείου, οριζόταν μελλοντικό ραντεβού καταγραφής το συντομότερο δυνατόν» (η έμφαση δική μας).
Υπάρχουν ορισμένα προβλήματα σε αυτόν τον ισχυρισμό.
Αφενός, σύμφωνα με όλες τις πηγές μας από την Υπηρεσία Ασύλου αλλά και τους ίδιους, οι άνθρωποι που προσκομίζουν τις εν λόγω παραποιημένες ιατρικές γνωματεύσεις δεν αποτελούν ούτε θύματα βασανιστηρίων, ούτε ασυνόδευτους ανηλίκους, ούτε βέβαια εγκυμονούσες. Αποτελούν άνδρες σε ηλικία εργασίας, που οι ίδιοι λένε πως δεν αντιμετωπίζουν ιατρικά προβλήματα — τουλάχιστον αυτά που αναγράφονται στις γνωματεύσεις.
Αφετέρου, πώς προσέρχονταν «αυτόβουλα», τη στιγμή που το ίδιο πρωί το όνομά τους υπήρχε σε μια λίστα που είχε διοχετευθεί από τη γραμματεία της προϊσταμένης στους συντονιστές και την πύλη της Υπηρεσίας Ασύλου; Πώς γνώριζε η διοίκηση ότι τα συγκεκριμένα άτομα θα προσέλθουν αυτόβουλα τη συγκεκριμένη ημέρα;
Όλες οι πηγές στις οποίες απευθύνθηκε το Solomon, με εμπειρία πολλών ετών από τη λειτουργία της Υπηρεσίας Ασύλου ανά τη χώρα, θεωρούν απίθανο να μπορέσει κανείς να περάσει έστω από την πύλη, επικαλούμενος ευαλωτότητα π.χ. λόγω διαβήτη (μια από τις ασθένειες που συναντήσαμε στα έγγραφα), και δίχως προκαθορισμένο ραντεβού.
Ένα ακόμη σημείο που προκαλεί απορία με βάση τις απαντήσεις του κ. Καλέα είναι πως οι άνθρωποι που προσέρχονται με τις συγκεκριμένες γνωματεύσεις στην Κατεχάκη δεν λαμβάνουν ημερομηνία για «μελλοντικό ραντεβού καταγραφής», όπως ο διοικητής της Υπηρεσίας Ασύλου υποστηρίζει. Η διαδικασία της καταγραφής πραγματοποιείται επί τόπου με επίκληση της ευαλωτότητας και «κατόπιν εντολής της διοίκησης», όπως σημειώνεται στο φάκελό τους. Το ραντεβού που ορίζεται είναι για την συνέντευξή τους.
Ο κ. Καλέας υποστήριξε, επίσης, πως κατά το προηγούμενο διάστημα υπήρχε επικοινωνία και «με Οργανώσεις και Φορείς της Κοινωνίας των πολιτών αλλά και με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες», που υποδείκυαν «παρόμοιες περιπτώσεις που είχαν περιέλθει εις γνώση τους χάριν της δράσης τους στο πεδίο».
Από την έρευνά μας δεν προκύπτει καμία εμπλοκή ΜΚΟ ή της Ύπατης Αρμοστείας στη συγκεκριμένη διαδικασία. Αντιθέτως, η ενημέρωση για την προσφερόμενη «υπηρεσία» φέρεται να γίνεται στόμα με στόμα: γνωστοί που την αγόρασαν τη συστήνουν σε φίλους τους.
Έτσι, στους επτά μήνες που το Solomon παρακολουθεί την υπόθεση, με τον ίδιο άσπρο φάκελο έχουν φτάσει στην Κατεχάκη για να ακολουθήσουν την διαδικασία και άτομα από άλλες περιοχές (π.χ. Κρήτη, Μύκονο), ή ακόμα και ολόκληρα γκρουπ ατόμων που εργάζονται για κοινό εργοδότη σε περιοχές εντός ή εκτός Αττικής (π.χ. Κορωπί).
Στο κολάζ που ακολουθεί, παρουσιάζονται τρεις ίδιες γνωματεύσεις που προσκομίστηκαν από διαφορετικά άτομα, διαφορετικούς μήνες. Και τα τρία έγγραφα έγιναν δεκτά.
Τα δύο δημόσια νοσοκομεία, ιατροί των οποίων φέρονται να υπογράφουν τις συγκεκριμένες γνωματεύσεις, είναι ο Ευαγγελισμός και το Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ. Το Solomon επικοινώνησε με τις δύο διοικήσεις, ενημερώνοντας για τα ευρήματα της δημοσιογραφικής έρευνας και θέτοντας ορισμένα από τα αντίγραφα υπόψη τους.
Από τις απαντήσεις που λάβαμε προκύπτει πως τα στοιχεία της έρευνας του Solomon κινητοποίησαν τις διοικήσεις των δύο νοσοκομείων.
Η 1η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής, αρμόδια για το Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ. μας ενημέρωσε πως έχει διαταχθεί προκαταρκτική εξέταση.
Από πλευράς της, η διοίκηση του Ευαγγελισμού μας ενημέρωσε πως «το ζήτημα ερευνάται από πλευράς ημών σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την κείμενη νομοθεσία τόσο ενδοϋπηρεσιακώς όσο και προς την Υπηρεσία Ασύλου, με τη δέουσα διαδικασία».
Ας επιστρέψουμε στην Υπηρεσία Ασύλου, λοιπόν. Ποιος ευθύνεται για το ότι πλαστογραφημένα έγγραφα γίνονται δεκτά ξανά και ξανά σε μια δημόσια υπηρεσία;
Ο κ. Καλέας υποστήριξε «ότι οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Ασύλου δεν έχουν τη γνώση αλλά και την αρμοδιότητα να κρίνουν το βαθμό ή/και την έκταση της ευαλωτότητας όπως επίσης τη γνησιότητα, αυθεντικότητα ή παραποίηση ενός εγγράφου, πολλώ μάλλον ιατρικού. Αυτονόητα οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Ασύλου δεν θα μπορούσαν να αποτρέψουν ΠτΧ [σ.σ. πολίτη τρίτης χώρας), ο οποίος παρουσίασε ιατρικά έγγραφα και αιτήθηκε καταγραφή της αίτησής του».
Ο κ. Καλέας πρόσθεσε ότι «η εξακρίβωση και πιστοποίηση των παραπάνω στοιχείων συνιστά αρμοδιότητα άλλων Υπηρεσιών της Ελληνικής Πολιτείας», συμπληρώνοντας, «ωστόσο, και με την ιδιότητα του δημόσιου λειτουργού, εφόσον υποπέσει στην αντίληψή τους οτιδήποτε παράτυπο οφείλουν να ενημερώσουν αρμοδίως».
Στο σημείο αυτό προκύπτει η σημαντικότερη, ίσως, διάσταση του ζητήματος.
Οι πληροφορίες του Solomon αναφέρουν πως το ζήτημα έχει τεθεί εσωτερικά από τους εργαζομένους, ήδη από τους πρώτους μήνες του 2022, όταν και το φαινόμενο άρχισε να γίνεται αντιληπτό. Εργαζόμενοι που διεκπεραίωσσαν υποθέσεις με τα πλαστογραφημένα έγγραφα έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για τον χειρισμό των συγκεκριμένων υποθέσεων.
Η δυσαρέσκεια των υπαλλήλων αφορά, πρώτον, το ότι οι καταγραφείς και διερμηνείς που χειρίζονται τις εν λόγω υποθέσεις καλούνται πρακτικά να παρανομήσουν, καθώς καταχωρούν στους φακέλους την επικαλούμενη ευαλωτότητα, παρότι όταν ρωτούνται σχετικά οι αιτούντες δηλώνουν πλήρη άγνοια τόσο για την πάθηση από την οποία υποτίθεται ότι πάσχουν όσο και για το τι αναγράφεται στο ίδιο το χαρτί που προσκομίζουν.
Ένα δεύτερο σημείο, στο οποίο εδράζεται η δυσαρέσκεια των εργαζομένων, αφορά το ότι μολονότι η παράκαμψη της τυπικής διαδικασίας λόγω ευαλωτότητας θεωρητικά αφορά εξαιρετικές καταστάσεις (στις οποίες πράγματι συγκαταλέγονται π.χ. τα θύματα βασανιστηρίων ή τράφικινγκ), τους μήνες αυτούς τα ραντεβού όσων φέρουν τις συγκεκριμένες ιατρικές γνωματεύσεις φέρονται να προτεραιοποιούνται έναντι των κανονικών ραντεβού, που κλείνονται μέσω της πλατφόρμας.
Υποστήριξη στους χώρους της Υπηρεσίας Ασύλου προσφέρει ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (πλέον EUAA, μέχρι πρότινος EASO).
Πηγή μέσα από την Κατεχάκη μετέφερε τη δυσαρέσκεια των εργαζομένων της ευρωπαϊκής υπηρεσίας για το ζήτημα: «Αισθανόμαστε πως πληρωνόμαστε με ευρωπαϊκά χρήματα για να εκτελούμε τις παρανομίες του ελληνικού κράτους. Εάν δει κανείς τις ιατρικές βεβαιώσεις, θα νομίζει ότι όλη η πακιστανική κοινότητα στην Ελλάδα έχει την καρδιά της».
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινιστεί το εξής: οι αιτούντες, που αγοράζουν την συγκεκριμένη υπηρεσία, δεν εξασφαλίζουν καλύτερες πιθανότητες ως προς την χορήγηση ασύλου.
Το Πακιστάν βρίσκεται μεταξύ των χωρών καταγωγής με τα μικρότερα ποσοστά απόδοσης διεθνούς προστασίας. Τον Φεβρουάριο του 2020, πιο πρόσφατο μήνα για τον οποίο υπάρχουν ελεύθερα διαθέσιμα σχετικά στοιχεία, το ποσοστό απόδοσης ασύλου για το Πακιστάν ήταν 2,5%.
Αυτό σημαίνει πως όποτε το αίτημά τους διεκπεραιωθεί, με εξαίρεση ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες αναγνωρίζεται φόβος δίωξης λόγω σεξουαλικού προσδιορισμού, η συντριπτική πλειοψηφία θα λάβει πιθανότατα αρνητική απάντηση.
Αυτό που αγοράζουν είναι αρχικά η επιτάχυνση της διαδικασίας, τη στιγμή που υπάρχει μια λίστα χιλιάδων εκκρεμών αιτήσεων. Αλλά και μια προσωρινή αίσθηση ασφάλειας:
Στην απάντησή του, ο κ. Καλέας είπε πως, για το πρώτο 9μηνο του 2022, 460 Πακιστανοί υπέβαλαν αιτήματα διεθνούς προστασίας στην Κατεχάκη. Η απάντηση του διοικητή δεν απαντά επακριβώς στην ερώτησή μας, καθώς το Solomon είχε ρωτήσει συγκεκριμένα πόσοι εισήλθαν ως ευάλωτοι, προσκομίζοντας ιατρικές βεβαιώσεις.
Σύμφωνα με πηγές του Solomon, συνυπολογίζοντας την μέση αποτύπωση της καθημερινής προσέλευσης των ενδιαφερομένων στην Υπηρεσία Ασύλου όλους αυτούς τους μήνες, ο πραγματικός αριθμός ενδέχεται να είναι σημαντικά υψηλότερος.
Το Solomon εντόπισε και επικοινώνησε με εννιά υπηκόους Πακιστάν που αγόρασαν τις συγκεκριμένες γνωματεύσεις και καταγράφηκαν κατ’ εξαίρεση στην Κατεχάκη λόγω ευαλωτότητας. Μας είπαν πως κατέβαλαν από 1.000 έως 1.500 ευρώ έκαστος. Κάποιοι έμεναν στην Αθήνα, άλλοι είχαν έρθει στην Αττική αποκλειστικά για να ακολουθήσουν τη διαδικασία και επέστρεψαν στον τόπο εργασίας τους.
Λαμβάνοντας υπόψη μια μέση τιμή, στα 1.300 ευρώ, διαπιστώνει κανείς πως συνυπολογίζοντας τον αριθμό των ατόμων που ο κ. Καλέας ανέφερε και μόνο, ο συνολικός τζίρος που προκύπτει για το κύκλωμα που επιβουλεύεται την κατ’ εξαίρεση πρόσβαση στην κεντρικότερη υπηρεσία ασύλου της χώρας αγγίζει τα 598.000 ευρώ.
Όταν ρωτήσαμε τους ανθρώπους που αγόρασαν την υπηρεσία εάν χρειάστηκε να επισκεφθούν κάποιον ιατρό προκειμένου να λάβουν τη βεβαίωση, η απάντηση ήταν αρνητική. «Βρίσκομαι στην Ελλάδα δύο χρόνια και δεν έχω πάει ποτέ σε γιατρό, δεν έχω πάρει ούτε ντεπόν», μας είπε ένας εξ αυτών.
Τη δυνατότητα να εξασφαλίσουμε μια τέτοια γνωμάτευση, δίχως από πλευράς μας να χρειαστεί οποιαδήποτε ενέργεια πέρα από την αποστολή μιας ταυτότητας ή ενός διαβατηρίου μέσω WhatsApp, διαφήμισαν και οι δύο διακινητές με τους οποίους επικοινωνήσαμε, υποστηρίζοντας πως ενδιαφερόμαστε να ακολουθήσουμε την ίδια διαδικασία.
Μας διαβεβαίωσαν πως το ραντεβού μας θα μπορούσε να κλειστεί πολύ άμεσα, τις αμέσως επόμενες ημέρες. Την ημέρα του ραντεβού θα μας έδιναν «έναν φάκελο στον οποίο θα υπάρχει ένα χαρτί» με το οποίο θα γινόμασταν δεκτοί στην Κατεχάκη.
Η πληρωμή θα γινόταν μέσω της καταβολής των χρημάτων, ως εγγύηση, σε εστιατόριο του κέντρου που μας υποδείχθηκε, τα οποία οι διακινητές θα λάμβαναν με την ολοκλήρωση της διαδικασίας (το λεγόμενο σύστημα χαβάλα).
Όταν ρωτήσαμε πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι τα χρήματά μας θα πιάσουν τόπο, ένας εκ των διακινητών απάντησε πως δεν θα έπρεπε να ανησυχούμε για τίποτα, την ημέρα της επικοινωνίας μας και μόνο είχε κανονίσει έξι ραντεβού για πελάτες του.
Το μόνο που θα έπρεπε να κάνουμε εμείς ήταν να πάμε απλώς στην Κατεχάκη την ημέρα του ραντεβού μας. Από εκεί και πέρα, υποσχέθηκε, «μέσα στην Υπηρεσία Ασύλου είναι όλα πληρωμένα».
Το Solomon δεν βρίσκεται σε θέση να πει εάν μέσα στην Υπηρεσία Ασύλου είναι όλα πληρωμένα ή όχι. Δεν μπορεί να μην παραδεχτεί όμως πως, εκ του αποτελέσματος, προκύπτει πως όσα οι διακινητές υπόσχονται, υλοποιούνται.
Μέσα στην Υπηρεσία Ασύλου.
Στήριξε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία!
Η ερευνητική δημοσιογραφία απαιτεί χρόνο και πόρους που δεν διαθέτουμε πάντα. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να ελέγχουμε την εξουσία και να ασκούμε πίεση, χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας.
