Η Μαρία Ναλουώγκα ήταν οκτώ χρονών όταν μπήκε σε ένα αεροπλάνο για τη «Γη της Επαγγελίας», όπως παρουσίαζαν την Ελλάδα οι ορθόδοξοι ιεραπόστολοι στην Ουγκάντα. Μεγάλωσε ορφανή σε ιδρύματα και μοναστήρια και, τελικά, γνώρισε την αγάπη μέσα από το μεγάλωμα των δικών της παιδιών.
Στην Αθήνα, πρόσφυγες πληρώνουν για να μείνουν σε διαμερίσματα, τα οποία φιλοξενούν μέχρι και 22 άτομα σε λίγα τετραγωνικά. Συχνά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης συμπατριωτών τους. Άλλοτε, όμως, στα μασαφαρχάνα βρίσκουν την ξεχασμένη αίσθηση του σπιτιού.
Θα έπρεπε να περιμένουν το πέρασμά τους στην ενηλικίωση, όπως και οι περισσότεροι έφηβοι στην Ευρώπη: με ενθουσιασμό και ανυπομονησία. Όμως, για τους χιλιάδες ασυνόδευτους ανηλίκους αιτούντες άσυλο, η μέρα που θα γίνουν 18, και από ανήλικοι που χρήζουν προστασίας θα είναι πλέον ορατοί ως «άνδρες» και μάλιστα «ξένοι», συνοδεύεται από την ανησυχία για το αύριο και, άλλοτε, από τον φόβο της απέλασης.
Η δομή της Ριτσώνας είναι ο μεγαλύτερος προσφυγικός καταυλισμός στην ενδοχώρα. Αποκλεισμένος από την κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου πολύ πριν την πανδημία, ο καταυλισμός απέκτησε σταδιακά τη δική του ζωή. Σήμερα, με τις νέες τεχνολογίες επιτήρησης να εγκαθίστανται σταδιακά στη δομή, φόβοι εκδηλώνονται ότι η κοινότητα θα αποκοπεί πλήρως από την τοπική κοινωνία.
Η νεαρή Α.Ν. από το Μπουρούντι έλαβε πρόσφατα άσυλο στην Ελλάδα. Ωστόσο, δεν αρκείται σε αυτό: μηνύει την Frontex, για πρώτη φορά στην ιστορία του ευρωπαϊκού οργανισμού επιτήρησης συνόρων, για συνενοχή στα δύο περιστατικά επαναπροώθησης που καταγγέλλει πως προηγήθηκαν εις βάρος της. Την προσφυγή συνυπογράφει ένας ασυνόδευτος ανήλικος από το Κονγκό ― εκείνος, καταγγέλλοντας πως έχει επαναπροωηθεί τρεις φορές, παραμένει στην Τουρκία.
Είναι ίσως οι πρώτες και μόνες γιατροί, οι οποίες θα εξετάσουν παιδιά και εφήβους πρόσφυγες, που φτάνουν στην Αθήνα. Οι παιδίατροι, Σταυρούλα Δικαλιώτη και Σμαράγδα Παπαχρηστίδου, έχουν καταφέρει με πολλή προσωπική εργασία να διευκολύνουν την πρόσβασή τους στη δημόσια υγεία, η οποία ενώ παρέχεται δωρεάν παραμένει δαιδαλώδης.
Εγκαταλείπουν τις χώρες τους εξαιτίας της βίας και των διώξεων. Μόλις φτάσουν στην Ευρώπη, αντιμετωπίζουν και πάλι διακρίσεις. «Επαναλαμβάνουμε το ίδιο πράγμα εδώ και χρόνια: οι προσφυγικοί καταυλισμοί δεν δεν είναι ασφαλές μέρος για ΛΟΑΤΚΙ+ αιτούντες άσυλο».
Πρόσφατα, άνδρας από το κέντρο κράτησης Αμυγδαλέζας που διαγνώστηκε με Covid-19 , μεταφέρθηκε πίσω στο κοντέινερ που μοιράζεται με άλλους, καθώς, όπως διατύπωσαν ένστολοι που τον μετέφεραν «απομόνωση στην Αμυγδαλέζα δεν υπάρχει».
Ένας νέος προσφυγικός καταυλισμός στη Σάμο είναι σχεδόν έτοιμος. Κανείς δεν ξέρει αν πρόκειται για ανοιχτή ή κλειστή δομή. Ένα πράγμα όμως είναι σίγουρο: η προοπτική του εγκλεισμού, στη μέση του πουθενά, οδηγεί στην επιδείνωση της ψυχικής υγείας των αιτούντων άσυλο.
