18 / 07 / 2019

Το «1984» της δυτικής Θεσσαλονίκης (ή πώς γίνεται η επικοινωνιακή διαχείριση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης)

Στα τέλη του 2017 αποκαλύφθηκε μία περίπτωση μαζικής «χαρτογράφησης» των αντιδρώντων στη ρύπανση της δυτικής Θεσσαλονίκης. Έλαβε μικρή δημοσιότητα ενώ τα πιο “δύσοσμα” ερωτηματικά, παραμένουν αναπάντητα.

Credits

Ρεπορτάζ:

Επιμέλεια:

Tags:

«Είναι δεξιός έχει καλή σχέση με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, δείχνει να ελέγχει στην κατάσταση», «είναι από τους πλέον ακραίους και λαϊκιστές, καταγγέλλει ανοιχτά τα ΕΛΠΕ», «πρόσκειται στο ΠΑΣΟΚ, είναι σχετικά μετριοπαθής», «ήσσονος σημασίας παράγοντας κινούμενος σε λογική ΚΚΕ (για όλα φταίει το κεφάλαιο, άρα και τα ΕΛΠΕ, τα οποία όμως δίνουν δουλειές γι’ αυτό κρατάμε ισορροπίες)».

Αυτές οι, μετά σχολιασμού, αναφορές στα πολιτικά φρονήματα μελών του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου περιλαμβάνονται σε μελέτη της διαφημιστικής – συμβουλευτικής εταιρίας ΟΝΕ-ΤΕΑΜ, µε τίτλο «∆υσοσµία στη ∆υτική Θεσσαλονίκη – Καταγραφή υπάρχουσας κατάστασης – Μάιος 2017» που συνέταξε για λογαριασμό του ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ).

Πρόκειται για μία μελέτη που αποκαλύφθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2017 και αποδείχτηκε μια πρωτοφανής στα ελληνικά δεδομένα υπόθεση ευρείας έκτασης φακελώματος όσων αντιδρούν στη ρύπανση και στη δυσοσμία που ταλανίζει εδώ και χρόνια τους κατοίκους της Δυτικής Θεσσαλονίκης και «δείχνουν» ως υπεύθυνο τις εκεί εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου των ΕΛΠΕ. Ωστόσο, παρά τη σοβαρότητά της, εξαιτίας της ευρύτατης συλλογής και επεξεργασίας ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που πραγματοποιήθηκε για τη σύνταξη της μελέτης, η συντριπτική πλειοψηφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης δεν έκανε καμία αναφορά.

Η υπόθεση παρέμεινε σχεδόν στην αφάνεια ακόμη κι όταν η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα επέβαλε συνολικό πρόστιμο 30.000 ευρώ στα ΕΛΠΕ για παραβάσεις της σχετικής νομοθεσίας. Η είδηση αναπαράχθηκε στα μέσα ενημέρωσης περιοριζόμενη στο σχετικό δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Αρχή, χωρίς όμως την παραμικρή αναφορά στο περιεχόμενο της έκθεσης -στο τί δηλαδή είχε προηγηθεί ώστε να επιβληθεί το πρόστιμο. Και, κυρίως, δίχως να δημοσιεύσουν το σκεπτικό της απόφασης της Αρχής, που εκδόθηκε τον περασμένο Απρίλιο και με την οποία επιβλήθηκε πρόστιμο στα ΕΛΠΕ, αλλά και καμία κύρωση στην εταιρεία ONE-TEAM.

Η απόφαση της Αρχής

Παρόλο που δεν δημοσιεύτηκε σε κανένα μέσο ενημέρωσης της χώρας, το σκεπτικό της απόφασης της Αρχής για τη συγκεκριμένη υπόθεση έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού αποκαλύπτει το πώς οι δύο εταιρείες εξέθεσαν αρχικά την κατάσταση, τις αντιφάσεις που διαπίστωσε η ίδια η Αρχή στα ισχυριζόμενά τους και την υπερασπιστική τους γραμμή, προκειμένου να αποδείξουν ότι κινήθηκαν στα πλαίσια της νομιμότητας. Τα όσα διαδραματίστηκαν, δηλαδή, από τη στιγμή που η Αρχή ξεκίνησε να διερευνά την υπόθεση για να καταλήξει τελικά στο συμπέρασμα ότι «δεν τεκμηριώθηκε νομιμοποιητική βάση για την επεξεργασία δεδομένων πολιτών, ενώ δεν ελήφθησαν μέτρα ασφαλείας για την παράνομη διαρροή στο διαδίκτυο».

Σύμφωνα με όσα περιγράφει η Αρχή στο σκεπτικό της, αρχικά η OΝΕ TΕΑΜ δέχτηκε ότι η εταιρεία είχε αναλάβει από τα ΕΛΠΕ διάφορα έργα τα οποία, όμως, δεν περιείχαν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα πολιτών. Από την πλευρά τους, τα ΕΛΠΕ δέχτηκαν την ύπαρξη ιδιωτικού συμφωνητικού με την εταιρεία για να υλοποιήσουν ένα πρόγραμμα ενημέρωσης της κοινής γνώµης. Απευθυνόμενη εκ νέου στην ONE TEAM η Αρχή ζήτησε διευκρινίσεις, καθώς η απάντησή της ότι δεν προέβη ποτέ σε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων για λογαριασµό των ΕΛΠΕ φαινόταν να μην ευσταθεί.


Η ροή των γεγονότων αναλυτικότερα:
Στις 25/9/2017 η Αρχή ζήτησε διευκρινίσεις και από τους δύο εμπλεκόμενους φορείς αναφορικά µε τη μελέτη.

Στις 12/10/2017 με απαντητικό έγγραφο η OΝΕ TΕΑΜ ισχυρίστηκε ότι έχει αναλάβει από τα ΕΛΠΕ «διάφορες εργασίες και έργα, κανένα από τα οποία δεν περιέχει προσωπικά δεδομένα και μάλιστα ευαίσθητα οποιουδήποτε πολίτη» ζητώντας από την Αρχή να την ενημερώσει αναφορικά µε την ύπαρξη σχετικής καταγγελίας.

Στη σχετική τους απάντηση προς την Αρχή (20/10/2017) τα ΕΛΠΕ επιβεβαίωσαν, αρχικά, τη σύναψη ιδιωτικού συμφωνητικού µε την ONE TEAM µε αντικείμενο «την υλοποίηση ολοκληρωμένου προγράμματος προσέγγισης και ενημέρωσης της κοινής γνώµης στην ευρύτερη περιοχή του Κορδελιού Θεσσαλονίκης», όπου τα ΕΛΠΕ διατηρούν βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Στο ιδιωτικό συμφωνητικό αναφερόταν, μεταξύ άλλων, ότι τα ΕΛΠΕ ανέθεσαν στην ONE TEAM να προβεί σε «χαρτογράφηση λίστας ενδιαφερόμενων κοινών (stakeholders) σε τοπικό επίπεδο (θεσµοί, πανεπιστημιακοί φορείς, πολιτικά πρόσωπα, ΜΚΟ)». Περαιτέρω, τα ΕΛΠΕ επιβεβαίωσαν την ύπαρξη της επίµαχης µελέτης, αλλά ανέφεραν ότι ποτέ δεν την ενέκριναν ή την απεδέχθησαν, καθώς η συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων συγκεκριμένων φυσικών προσώπων βρίσκεται εκτός πεδίου εφαρμογής του συμφωνητικού. Και ότι κατήγγειλαν το ιδιωτικό συμφωνητικό που είχαν συνάψει με την ONE TEAM στις 6/9/2017.

H Aρχή επανήλθε απευθυνόμενη µόνο στην ONE TEAM, ζητώντας από εταιρία να αποστείλει τις απόψεις της αναφορικά µε την επεξεργασία δεδομένων που πραγματοποίησε, καθώς τόσο από την προαναφερόμενη απάντηση των ΕΛΠΕ, όσο και από την έρευνα της Αρχής στο διαδίκτυο αναφορικά µε την επίµαχη µελέτη, η απάντησή της «ότι δεν προέβη ποτέ σε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων για λογαριασµό των ΕΛΠΕ φαινόταν ότι δεν ευσταθεί», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σκεπτικό της Αρχής.

Τελικά, η εταιρεία παραδέχτηκε εγγράφως (όπως αναφέρει αυτολεξεί η Αρχή), την ύπαρξη ιδιωτικού συμφωνητικού με τα ΕΛΠΕ. Συγκεκριμένα, παραδεχόταν οτι βάσει ιδιωτικού συμφωνητικού, είχε αναλάβει τον σχεδιασµό και την υλοποίηση προγράμματος επικοινωνίας και διαχείρισης εταιρικής φήµης σχετικά µε το ζήτηµα της δυσοσμίας στην περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης.


Όπως ανέφερε η ONE TEAM, η εργασία της αφορούσε «στη σταδιακή συγκέντρωση στοιχείων, πληροφοριών και απόψεων οι οποίες είχαν διατυπωθεί και εκτίθεντο δηµόσια και επώνυµα (ιστοσελίδες, µέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια, κ.ά.)». Σχέδιο της µελέτης παραδόθηκε σε συγκεκριμένους αποδέκτες στα ΕΛΠΕ τον Μάιο 2017, µέσω µηνύµατος ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, με ένα σύνδεσµο που οδηγούσε στο ηλεκτρονικό έγγραφο της µελέτης. H εταιρεία ισχυρίσθηκε επίσης ότι η συγκέντρωση στοιχείων και πληροφοριών ήταν απολύτως αναγκαία, αλλά και νόµιµη, καθώς πηγές ήταν δηµόσιες ιστοσελίδες και µέσα κοινωνικής δικτύωσης, ελεύθερα προσβάσιµα, όπου τα ίδια τα υποκείμενα εξέφραζαν τις απόψεις τους.

Στις 27/2/2018, η Αρχή κάλεσε σε ακρόαση τα δύο εμπλεκόμενα µέρη. Η ONE TEAM πρόσθεσε συμπληρωματικά στοιχεία παραδεχόμενη, ωστόσο (όπως επισημαίνει η Αρχή), ότι «Σχετικά µε τις ονοµαστικές αναφορές, σε κάποια σηµεία της μελέτης, γίνεται ενδεικτική αναφορά σε µεµονωµένες αντιδράσεις, µε απώτερο σκοπό να αποτυπωθούν τα αίτια των διαμαρτυριών και κατ’ επέκταση να τεκμηριωθεί η επιστηµονικότητα της μελέτης. Στο πλαίσιο αυτών των αναφορών και προς τεκμηρίωση των επιστημονικών πορισμάτων, γίνεται και συγκεκριμένη αναφορά στο ονοματεπώνυμο, καθώς και ενδεικτικά και µόνο κατά περίπτωση στο επάγγελµα. Επίσης, υπάρχουν αναφορές σε ιδεολογικούς χώρους ή κόµατα, στα οποία ήταν εντεταγμένα µέλη του δηµοτικού συμβουλίου».

Από την πλευρά τους, τα ΕΛΠΕ επέμειναν ότι ουδέποτε έδωσαν εντολή στην ΟΝΕ ΤΕΑΜ για επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και, αναφορικά µε τη δημιουργία του συγκεκριμένου αρχείου, υποστήριξαν ότι αυτή «βρίσκεται εκτός του συμφωνηθέντος αντικειμένου του συμφωνητικού».

Τα ευρήματα της Αρχής

Στο σκεπτικό της, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, μεταξύ άλλων, σημειώνει ότι η συλλογή πληροφοριών που αναφέρονται σε φυσικά πρόσωπα και αφορούν σε πολιτικά φρονήματα, συµµετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση και συµµετοχή σε ενώσεις προσώπων συνιστά επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και δη ευαίσθητων. Και ότι, προκειμένου να είναι νόµιµη η ανωτέρω επεξεργασία, θα έπρεπε ο υπεύθυνος επεξεργασίας να έχει προηγουμένως ζητήσει και λάβει την άδεια της Αρχής. Κι ακόμη, ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να λαµβάνει κατάλληλα µέτρα για την ασφάλεια των δεδομένων.

Σύμφωνα με την Αρχή:

    • Η ONE TEAM προέβη σε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και δη ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
    • Η ONE TEAM αποτέλεσε τον εκτελούντα την επίµαχη επεξεργασία, ενώ τα ΕΛΠΕ αποτέλεσαν τον υπεύθυνο επεξεργασίας.
    • Ο ισχυρισμός των ΕΛΠΕ ότι η ΟΝΕ ΤΕΑΜ δεν ενήργησε για λογαριασµό τους, αλλά ενήργησε αυτοβούλως και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε αντίστοιχη πρόθεση των ΕΛΠΕ, δεν είναι βάσιµος. Από τα στοιχεία που υπάρχουν δεν προκύπτει η µη αποδοχή και άρνηση έγκρισης από τα ΕΛΠΕ της μελέτης, ούτε η σιωπηρή απόρριψή της.
    • Η ΟΝΕ ΤΕΑΜ προχώρησε στη συλλογή προσωπικών δεδομένων, τόσο «απλών», όσο και ευαίσθητων. Για τη συλλογή αναφορικά µε τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, τα ΕΛΠΕ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας, όφειλαν να έχουν λάβει άδεια από την Αρχή, την οποία ούτε αιτήθηκαν και κατ’ επέκταση ούτε έλαβαν.
    • Ο ισχυρισμός της ΟΝΕ ΤΕΑΜ ότι συνέλεξε τα επίµαχα προσωπικά δεδομένα από δηµόσια προσβάσιµες πηγές, όπως «ιστοσελίδες, µέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια, κ.ά.» σε καµία περίπτωση δεν δύναται να καταστήσει την επεξεργασία νόµιµη, καθώς ο σκοπός της αρχικής ανάρτησης-δημοσιοποίησης των εν λόγω πληροφοριών και δεδομένων είναι άλλος από τον σκοπό για τον οποίο αυτά συνελέγησαν τελικώς από την ΟΝΕ ΤΕΑΜ. Συνεπώς, η επεξεργασία που διενήργησε η ΟΝΕ ΤΕΑΜ για λογαριασµό των ΕΛΠΕ συνιστά παράνοµη επεξεργασία.
    • Δεν θεμελιώνεται έννοµο συµφέρον των ΕΛΠΕ για την επίµαχη επεξεργασία. Τα ΕΛΠΕ είχαν ισχυριστεί ότι «η κατάρτιση µιας µελέτης για την εξέταση της κοινής γνώµης και της ενόχλησής της από την λειτουργία του διυλιστηρίου, µε σκοπό τα ΕΛΠΕ να καθορίσουν και να λάβουν τα αναγκαία επιστημονικά και περιβαλλοντικά µέτρα (…) αποτελεί έννοµο συµφέρον των ΕΛΠΕ.

Με αυτό το σκεπτικό, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα αποφάσισε να επιβάλει στον όμιλο ΕΛΠΕ ως υπεύθυνο επεξεργασίας πρόστιµο ύψους 20.000 ευρώ για παράνοµη επεξεργασία, καθώς και πρόστιμο 10.000 ευρώ, επίσης στα ΕΛΠΕ, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, για παράλειψη λήψης κατάλληλων οργανωτικών και τεχνικών μέτρων ασφάλειας η οποία οδήγησε σε περιστατικό παραβίασης προσωπικών δεδομένων.

Η απάντηση της Αρχής στο Solomon MAG για την «ποινή»

Με αυτή της την απόφαση η αρμόδια Αρχή,

    • απαλλάσσει την εταιρεία ONE TEAM, παρόλο που δέχεται ότι προέβη σε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και δη ευαίσθητων και ότι αποτέλεσε τον εκτελούντα την επίµαχη επεξεργασία.
    • επιρρίπτει ολόκληρη την ευθύνη για παράνομη επεξεργασία στα ΕΛΠΕ εκτιμώντας ότι αποτέλεσαν τον υπεύθυνο επεξεργασίας.

Ωστόσο, η απόφαση αυτή δείχνει να παραμερίζει την έκταση του φακελώματος που πραγματοποιήθηκε και, κατά κάποιο τρόπο να την υποτιμά, ακόμα και σε σχέση με το ύψος του προστίμου (20.000 ευρώ) για παράνοµη επεξεργασία που επιβλήθηκε στον όμιλο που θεωρήθηκε υπεύθυνος γι’ αυτήν, παρόλη τη γιγαντιαία οικονομική ευρωστία του παραβάτη.

Δεδομένων αυτών των προβληματισμών, απευθυνθήκαμε στην Αρχή θέτοντας ερωτήματα (α) σε ότι αφορά τη μη καταβολή κυρώσεων στην εταιρεία ONE TEAM, δεδομένου ότι ήταν αυτή που πραγματοποίησε την έρευνα και τη συλλογή των στοιχείων που αφορούσαν την «χαρτογράφηση πολιτών», αλλά και τη σύνταξη της σχετικής μελέτης και (β) σε ότι αφορά το ύψος του προστίμου που επέβαλε η Αρχή και κατά πόσο αυτό συνάδει με την έκταση της παράνομης συλλογής ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που πραγματοποιήθηκε.

Στην απάντησή της προς το Solomon MAG (12/7/2019) η Αρχή ανέφερε:
«Όσον αφορά το πρώτο ερώτημά σας, η υπόθεση εξετάστηκε με βάση το προ ΓΚΠΔ (σ.σ.: Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Δεδομένων) νομικό καθεστώς, δηλαδή τον νόμο 2472/1997, σύμφωνα με τον οποίο κύρωση μπορούσε να επιβληθεί στον «υπεύθυνο επεξεργασίας» (που όπως διαπιστώθηκε, κατά την εξέταση της υπόθεσης, ήταν τα ΕΛΠΕ) και όχι στον «εκτελούντα την επεξεργασία» (στην προκειμένη περίπτωση την One Team). Πλέον, σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ, κυρώσεις επιβάλλονται τόσο στον υπεύθυνο επεξεργασίας όσο και στον εκτελούντα.

Όσον αφορά στο δεύτερο ερώτημα, η Αρχή κατέληξε στο ύψος του ποσού του προστίμου με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, «ένα εκ των οποίων ήταν το γεγονός ότι δεν είχε λάβει καταγγελίες για τη συγκεκριμένη επεξεργασία από υποκείμενα των δεδομένων». Δηλαδή από τους ανθρώπους των οποίων τα προσωπικά δεδομένα συλλέχθηκαν και δημοσιοποιήθηκαν ερήμην τους.

«Χρήζει περαιτέρω διερεύνησης»

Για την ιστορία, το μεγαλύτερο μέρος της επίμαχης έκθεσης της ONE TEAM, επικεντρώνεται στη μαζικότατη «χαρτογράφηση» (όπως αποκαλείται εκλεπτυσμένα) των αντιδρώντων στη ρύπανση και στη δυσοσμία που ταλαιπωρεί τη Δυτική Θεσσαλονίκη για την οποία θεωρούν ως υπεύθυνο τις εκεί εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου των ΕΛΠΕ.


Στους «χαρτογραφημένους» περιλαμβάνονται απλοί πολίτες, Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων, κινήσεις πολιτών, αλλά και επιχειρηματίες της περιοχής που αντιδρούν στις «σκανδαλώδες χάρες» υπέρ των ΕΛΠΕ. «Στοχοποιούν» τις επιχειρήσεις υψηλής όχλησης της Δυτικής Θεσσαλονίκης για «σκανδαλώδεις χάρες» από τους αρμόδιους φορείς. Η έκθεση, που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο ελεύθερα προσβάσιµη (ίσως από κάποιο λανθασμένο χειρισμό) περιείχε, μεταξύ άλλων, ευαίσθητα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αφορούσαν πολιτικά φρονήματα, συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση και συμμετοχή σε ενώσεις προσώπων.

Στην έκθεση γίνεται αναφορά στο προφίλ των αιρετών της περιοχής, από τους τοπικούς δήμους μέχρι την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το οποίο περιλαμβάνει τις πολιτικές τους θέσεις, τη στάση τους απέναντι στην παρουσία των ΕΛΠΕ και τον αντίκτυπο που έχουν οι δηλώσεις τους στους κατοίκους. Ιδιαίτερες είναι οι αναφορές σε μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και σε δύο μέλη του «Δικτύου 50 Συλλόγων και Φορέων Δυτικής Θεσσαλονίκης» που κατηγόρησαν ανοιχτά τα ΕΛΠΕ ως κύριους ρυπαντές στη δυτική Θεσσαλονίκη. Μάλιστα, για το ένα από αυτά υπάρχουν έξι διαφορετικές αναφορές. Πλήρης καταγραφή υπάρχει και για τις κινήσεις της ανεξάρτητης κίνησης πολιτών Κορδελιού – Ευόσμου κατά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης «Η ΑΝΑΠΝΟΗ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ» από την ομάδα της οποίας στο facebook πάρθηκαν και αναρτήσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση. Για δύο από τα γυναικεία μέλη της συντονιστικής επιτροπής της κίνησης, υπάρχει η ένδειξη «χρήζει περαιτέρω διερεύνησης», ενώ η «χαρτογράφηση» – φακέλωμα καταδεικνύει ότι 16 από τα συνολικά 45 μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου, είναι μέλη της κίνησης «ΑΝΑΠΝΟΗ».


Tο εύρος της αφορά πολιτικά πρόσωπα, τοπικούς αξιωματούχους, μέλη συλλογικοτήτων και περιβαλλοντικών οργανώσεων. Αυτή τη «μελέτη» των 104 σελίδων περιλαμβάνει ακόμα τα βιογραφικά τους, την πολιτική τους δράση, το εάν είναι μέλη σε ομάδες στο facebook που έχουν δημιουργήσει κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης με αντικείμενο τη ρύπανση της περιοχής, ο βαθμός αντίδρασης του καθενός, καταγραφές τηλεφώνων και διευθύνσεων, ακόμη και τηλεφωνικές κλήσεις με παράπονα προς τα ΕΛΠΕ έχουν καταγραφεί.

Ανάμεσα σε άλλα, πλήρης καταγραφή υπάρχει και για τις κινήσεις της ανεξάρτητης κίνησης πολιτών Κορδελιού – Ευόσμου κατά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης «Η ΑΝΑΠΝΟΗ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ» από την ομάδα της οποίας στο facebook πάρθηκαν και αναρτήσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση. Για δύο από τα γυναικεία μέλη της συντονιστικής επιτροπής της κίνησης, υπάρχει η ένδειξη «χρήζει περαιτέρω διερεύνησης».

«Επικοινωνιακή διαχείριση κρίσης»

Η έκθεση όμως δεν περιορίζεται στη «χαρτογράφηση» των αντιδρώντων. Στο τελευταίο της κεφάλαιο και αφού λίγο πριν διαπιστώνει ότι «η τοπική κοινωνία δεν θεωρεί ως αναπόσπαστο τμήμα της τα ΕΛΠΕ, αλλά αντιμετωπίζει τον Όμιλο ως ένα “ξένο σώμα” που ενδέχεται να συνιστά σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια των περιοίκων», προτείνει την επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των ΕΛΠΕ και της κοινωνίας της δυτικής Θεσσαλονίκης με γενικούς και ειδικούς στόχους.

Στους πρώτους περιλαμβάνεται «η ανάδειξη του ρόλου των ΕΛΠΕ στην ελληνική οικονομία και την κοινωνία, ενώ στους ειδικούς, που αφορούν την περιοχή δυτικής Θεσσαλονίκης, συμπεριλαμβάνεται ο «περιορισμός-έλεγχος των αντιδράσεων (απομόνωση αντιδρώντων)», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

Στις δε «δράσεις και ενέργειες επικοινωνίας» που προτείνονται περιλαμβάνονται η «δημιουργία Συμμάχων και Υποστηρικτών (επίσημων και ανεπίσημων) και η ανάπτυξη εναλλακτικών καναλιών διείσδυσης και επικοινωνίας. Για την συγκρότηση του «υποστηρικτικού στρατού» των ΕΛΠΕ προβλέπεται η επιστράτευση εργαζομένων του διυλιστηρίου, εκπροσώπων Συλλόγων Γονέων, φοιτητών από την περιοχή που έχουν λάβει υποτροφία από τον όμιλο και γονιών που στέλνουν τα παιδιά τους σε παιδικές κατασκηνώσεις των ΕΛΠΕ. Σε ό,τι αφορά τη «δημιουργία θετικών πυρήνων» στην επιστημονική κοινότητα, προτείνεται η επιστράτευση ενός μετεωρολόγου, ενός περιβαλλοντολόγου και ενός γιατρού, οι οποίοι θα γνωμοδοτήσουν ότι για την ρύπανση ευθύνονται η φορά των ανέμων, και η απόρριψη χημικών σε υπόνομους και ότι η δυσοσμία δεν επιβαρύνει απαραίτητα την δημόσια υγεία.

Ένα τέλος που δεν δόθηκε

Η αδιανόητη αυτή υπόθεση αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης, καθημερινής αναζήτησης στο διαδίκτυο των τιμών ρύπανσης από μέλη του «Δικτύου 50» για τις εκπομπές της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ, του ΣΜΑ (Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων) Ευκαρπίας και των ΕΛΠΕ. Ένα εξ αυτών, κάτοικος της περιοχής του Κορδελιού, έπεσε εντελώς τυχαία σε αυτή την – μέχρι εκείνη τη στιγμή- απόρρητη έκθεση που είχε αναρτηθεί ως εσωτερικό έγγραφο.

Περίπου μια εβδομάδα μετά την -έστω και περιορισμένης έκτασης- αποκάλυψή της (14/9/2017), ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, Λάμπρος Τσόγκας, παρήγγειλε προκαταρκτική εξέταση, την οποία ανέθεσε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ζητώντας να διερευνηθεί κάτω από ποιες συνθήκες και από ποια πρόσωπα υπήρξε παράνομη «συλλογή, αποθήκευση και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων πολιτών», σύμφωνα με το άρθρο 22 του νόμου 2472/97 περί Προσωπικών Δεδομένων. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, περίπου δύο χρόνια μετά, παραμένει άγνωστη η έκβαση αυτής της εισαγγελικής έρευνας.

Στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου παρουσιάστηκαν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έκθεσης για τη δυσοσμία στη δυτική πλευρά της πόλης που στηρίχθηκαν σε μετρήσεις διάρκειας έξι μηνών από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Όπως αποδείχθηκε από τις ατμοσφαιρικές μετρήσεις, υψηλές συγκεντρώσεις των ενώσεων που προκαλούν την δυσοσμία στη δυτική Θεσσαλονίκη ανιχνεύτηκαν μέσα στις εγκαταστάσεις του διαλυτηρίου των ΕΛΠΕ. Και, μάλιστα, υπερδεκαπλάσιες από εκείνες που παρατηρήθηκαν την ίδια ακριβώς ημέρα και ώρα στα τρία μέρη δειγματοληψίας στο Κορδελιό.

Παρά ταύτα, οι επιστήμονες ήταν καθησυχαστικοί: «Οι ενώσεις δεν συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των καρκινογόνων ουσιών. Δεν είναι τοξικές. Έχουμε αναπνευστικά συμπτώματα και δευτερογενή συμπτώματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα -ναυτία, αϋπνία, εμετός, πονοκεφάλους», ανέφεραν. Έστω κι έτσι, οι κάτοικοι της δυτικής Θεσσαλονίκης ακόμη περιμένουν τα τελικά αποτελέσματα των τελικών μετρήσεων, τα οποία θα έπρεπε να είχαν δημοσιοποιηθεί εδώ και αρκετούς μήνες.

More to read

Στήριξε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία!

Η ερευνητική δημοσιογραφία απαιτεί χρόνο και πόρους που δεν διαθέτουμε πάντα. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να ελέγχουμε την εξουσία και να ασκούμε πίεση, χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας.