Πόσο κοστίζει η ασφάλειά μας; Δύο χρόνια μετά τον Daniel

Τον Σεπτέμβριο του 2023, σημειώθηκε ένας από τους φονικότερος κυκλώνες στην ιστορία της Μεσογείου. Η κακοκαιρία Daniel χτύπησε Ελλάδα, Τουρκία, Βουλγαρία και Λιβύη. Στη Θεσσαλία προκάλεσε πρωτοφανείς απώλειες, τόσο υλικές, όσο και σε ζώα και ανθρώπινες ζωές. Στη Λιβύη τα θύματα έφτασαν σχεδόν τα 6.000.

Την ίδια χρονιά, τον Μάιο του 2023, η περιοχή Emilia Romagna, στη βόρεια Ιταλία, αντιμετώπισε αντίστοιχα σαρωτικές πλημμύρες. Ενδεικτικά, μέσα σε δύο εβδομάδες φέρεται ότι έπεσε ποσότητα νερού που θα αντιστοιχούσε σε περίοδο επτά μηνών. 

Σχεδόν δύο χρόνια μετά τις πλημμύρες, το Solomon σε συνεργασία με την ιταλική ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα FADA Collective ερευνά τις καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις, καθώς και εάν, στον απόηχο των καταστροφών, κάτοικοι και επιχειρήσεις στρέφονται τώρα προς την ιδιωτική ασφάλιση. 

Για να κατανοήσουμε καλύτερα την κατάσταση και να ακούσουμε τις εμπειρίες όσων επλήγησαν από τις πλημμύρες, σχεδιάσαμε ένα ερωτηματολόγιο. Μπορεί να συμπληρωθεί είτε από πληγέντες κατοίκους στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, είτε από πληγείσες επιχειρήσεις και επαγγελματίες.

Το ερωτηματολόγιο θα είναι ανοιχτό μέχρι τις 24 Ιουλίου και η έρευνα θα είναι ανώνυμη. 

Στην παρούσα έρευνα, το ερωτηματολόγιο αυτό θα είναι ένα από τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουμε για την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος: θα ακολουθήσουν επιτόπια έρευνα, συνεντεύξεις με πηγές και επίσημες Αρχές, ανάλυση εκθέσεων και εγγράφων.

Το crowdsourcing ως δημοσιογραφικό εργαλείο

Το crowdsourcing, όπως αναφέρεται συχνά στη δημοσιογραφική γλώσσα, είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο που κατά διαστήματα έχει επιτρέψει σε δημοσιογράφους και δημοσιογραφικές ομάδες να δημοσιεύσουν σημαντικές έρευνες για ζητήματα δημοσίου συμφέροντος. 

Το 2017, το αμερικάνικο ανεξάρτητο ερευνητικό μέσο Pro Publica δημοσίευσε έρευνα για τη θνησιμότητα των γυναικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού στις ΗΠΑ, καλώντας τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες να μοιραστούν τις εμπειρίες τους. 

Αντίστοιχα, το βρετανικό ερευνητικό μέσο Bureau of Investigative Journalism ερεύνησε με παρόμοιο τρόπο πώς η αστεγία επηρεάζει τα επίπεδα θνησιμότητας στη Μεγάλη Βρετανία. 

Το τελευταίο διάστημα στο Solomon έχουμε αρχίσει να εντάσσουμε το εργαλείο αυτό στη δημοσιογραφική μας πρακτική. Τον Μάρτιο δημοσιεύσαμε ένα ερωτηματολόγιο, με το οποίο σας ρωτούσαμε κατά πόσο μπορείτε να διατηρήσετε ζεστά τα σπίτια σας τον χειμώνα και δροσερά το καλοκαίρι.

Στις 28 Φεβρουαρίου του 2025, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα των Τεμπών, ζητήσαμε να μας στείλετε φωτογραφίες από τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στις πόλεις που μένετε. Λάβαμε και δημοσιεύσαμε φωτογραφικό υλικό από δεκάδες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, συνθέτοντας έτσι μία εικόνα για τις διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο.

Αλλά και νωρίτερα, τον Οκτώβριο του 2023, ένα μήνα μετά τον Daniel και λίγο πριν ταξιδέψουμε στη Θεσσαλία για να δούμε από κοντά τον αντίκτυπο της καταστροφής, απευθύναμε κάλεσμα στους κατοίκους της περιοχής για να τους μιλήσουμε και να τους συναντήσουμε από κοντά. 

Το crowdsourcing, λοιπόν, είτε γίνεται μέσα από ένα ανοιχτό κάλεσμα για πληροφορίες, είτε μέσα από ένα δομημένο ερωτηματολόγιο, μάς επιτρέπει το εξής: να συλλέξουμε με έναν πιο ολοκληρωμένο τρόπο δεδομένα όταν αυτά δεν υπάρχουν, είτε γιατί δεν καταγράφονται, είτε γιατί δεν έχουμε πρόσβαση σε αυτά. 

Παρότι δεν αξιώνουμε επιστημονική εγκυρότητα, θεωρούμε ότι με αυτή τη μέθοδο καταφέρνουμε να καλύψουμε σημαντικά ζητήματα με έναν πιο εμπεριστατωμένο τρόπο, αλλά και να εμπλέξουμε πιο ενεργά το αναγνωστικό μας κοινό στη διαδικασία παραγωγής ερευνών.

Από την πλευρά μας, τόσο στη συγκεκριμένη έρευνα, αλλά και σε όσες χρειαστεί να δουλευτούν με παρόμοιο τρόπο στο μέλλον, θα είμαστε όσο πιο διαφανείς γίνεται σχετικά με τη μεθοδολογία μας και τα βήματα που ακολουθούμε.