Το κύκλωμα της Υπηρεσίας Ασύλου: Δυόμιση χρόνια μετά, εν αναμονή απαντήσεων

Δυόμιση χρόνια μετά τις δημοσιογραφικές αποκαλύψεις του Solomon, για τη δράση κυκλώματος εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ εντός της Υπηρεσίας Ασύλου, και παρά τις σοβαρές ενδείξεις για εμπλοκή της διοίκησης, δεν έχουν δοθεί απαντήσεις — ούτε έχουν αποδοθεί ευθύνες.

Το κύκλωμα, που δρούσε στο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Αττικής, στην Κατεχάκη, προμήθευε εμφανώς παραποιημένες ιατρικές βεβαιώσεις σε αιτούντες άσυλο, έναντι ποσού έως και 1.500 ευρώ, ώστε να γίνονται δεκτοί κατ’ εξαίρεση στην Υπηρεσία, με την εντολή να δίνεται «άνωθεν», δηλαδή από υψηλόβαθμα στελέχη της Υπηρεσίας.

Η υπόθεση επανήλθε πρόσφατα στο προσκήνιο, μετά από ερώτηση της βουλεύτριας του ΠΑΣΟΚ, Νάντιας Γιαννακοπούλου, προς τους υπουργούς Μετανάστευσης & Ασύλου και Υγείας.

Αφορμή στάθηκε η παραίτηση του υποδιοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, Ιωάννη Σφυράκη, νωρίτερα μέσα στο 2025. Ο κ. Σφυράκης ήταν υποδιοικητής κατά τη χρονική περίοδο που δρούσε το κύκλωμα, και επί σειρά ετών στενός συνεργάτης του Νότη Μηταράκη, ο οποίος ήταν αρμόδιος υπουργός κατά την περίοδο της έρευνάς μας. 

Η κ. Γιαννακοπούλου, παραπέμποντας στα ευρήματα του Solomon από τον Δεκέμβριο του 2022, τόνισε ότι όλο αυτό το διάστημα και «μετά τα καταγγελλόμενα περιστατικά, δεν έχουν γίνει γνωστά τα πορίσματα των ερευνών και δεν έχουν δοθεί απαντήσεις, ούτε έχουν καταλογιστεί ευθύνες σε κάποιον υπεύθυνο».

«Όσα καταγγέλλονται», συμπλήρωσε η τομεάρχης μετανάστευσης του ΠΑΣΟΚ, «δεν θα μπορούσαν να έχουν συμβεί χωρίς τη συμμετοχή προσώπων από τη διοίκηση και δη υψηλόβαθμων».

Ο τέως πλέον, μετά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, υπουργός Μετανάστευσης, Μάκης Βορίδης, απάντησε μόνο ότι η υπόθεση έχει διαβιβαστεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών και αναμένεται η ολοκλήρωση της προκαταρκτικής εξέτασης.

Πώς δούλευε το κύκλωμα

Οι αποκαλύψεις του Solomon, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής έρευνας που διήρκεσε σχεδόν ένα χρόνο, αφορούσαν τον τρόπο με τον οποίο γινόταν δυνατή η είσοδος στο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Αττικής. 

Ενώ, σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας της Υπηρεσίας Ασύλου, δεκτοί στην Υπηρεσία γίνονταν αποκλειστικά ενδιαφερόμενοι που είχαν κλείσει διαδικτυακά ραντεβού, το κύκλωμα προμήθευε σε μετανάστες ιατρικές βεβαιώσεις με τις οποίες γίνονταν δεκτοί. 

Οι ιατρικές βεβαιώσεις ήταν καταφανώς παραποιημένες (π.χ. μπορούσε να διακρίνει κανείς το σημείο που είχε σβηστεί με μπλάνκο) και, στην ουσία, επρόκειτο για τις ίδιες βεβαιώσεις, που έφεραν τις ίδιες φωτοτυπημένες σφραγίδες ιατρών, και παρουσιάζονταν αρκετές φορές καθημερινά έκαστη, με μόνο το όνομα του ασθενή να αλλάζει.

Οι μετανάστες εμφανίζονταν στην πύλη της Υπηρεσίας Ασύλου το πρωί. Επιδείκνυαν τις πλαστές βεβαιώσεις και γίνονταν δεκτοί κατ’ εξαίρεση, λόγω της ευαλωτότητας που κατέγραφαν οι βεβαιώσεις τους, στις υπηρεσίες της Υπηρεσίας Ασύλου.

Στην απάντηση της Υπηρεσίας Ασύλου προς το Solomon, είχε υποστηριχθεί πως οι μετανάστες έφταναν στην υπηρεσία αυτοβούλως κάθε πρωί. Άκρως σημαντική διάσταση, όμως, είναι πως όπως είχε αποκαλύψει τότε το Solomon και δεν διαψεύστηκε ποτέ, ενώ οι ίδιοι δεν είχαν υποβάλει κάποιο αίτημα διαδικτυακά, τα ονόματα των ανθρώπων που εμφανίζονταν το πρωί στην πύλη «αυτοβούλως» είχαν κοινοποιηθεί το προηγούμενο βράδυ στους εργαζομένους της πύλης μέσα από την διοίκηση. 

Με λίγα λόγια, οι εργαζόμενοι της Υπηρεσίας Ασύλου ενημερώνονταν για το ποιους να περιμένουν να έρθουν αυτοβούλως το επόμενο πρωί. Γεγονός που υπογράμμιζε τις ενδείξεις για συμμετοχή της διοίκησης στο κύκλωμα, το οποίο πωλούσε τις πλαστές βεβαιώσεις έναντι περίπου 1.500 ευρώ έκαστη.

Η επιστροφή της Υπόθεσης στη Βουλή

Μια περίπου εβδομάδα μετά το δημοσίευμα του Solomon, ο τότε υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, επιβεβαίωσε στη Βουλή, κατόπιν ερώτησης του βουλευτή ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Καμίνη, πως βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα εντός του υπουργείου.

Διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου κινήθηκαν και στα νοσοκομεία, Ευαγγελισμός και Κοργιαλένειο/Μπενάκειο, που φέρονταν να έχουν εκδώσει τις βεβαιώσεις. Σημειώνεται πως, πέραν των δύο νοσοκομείων, οι πλαστές ιατρικές βεβαιώσεις εμφανίζονταν να φέρουν την σφραγίδα και ενός ιατρού της Αττικής. Επισκεπτόμενοι τη διεύθυνση που αναγράφεται στην σφραγίδα, τόσο τότε όσο και τώρα, δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε εάν πράγματι λειτουργούσε ιατρείο εκεί.

Στις 12 Φεβρουαρίου 2025, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (με υπουργό τον Νίκο Παναγιωτόπουλο τότε) ανακοίνωσε πως μια μέρα πριν «ζητήθηκε η παραίτηση από τον Υποδιοικητή της υπηρεσίας ασύλου κ. Ιωάννη Σφυράκη. Η παραίτηση υποβλήθηκε και έγινε αποδεκτή από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Μετανάστευσης».

Παρότι τα πρώτα 24ωρα είχε υποτεθεί πως η παραίτηση του κ. Σφυράκη θα μπορούσε να συνδέεται με την υπόθεση του κυκλώματος της Υπηρεσίας Ασύλου, από την απάντηση του Μάκη Βορίδη προκύπτει πως οφείλεται σε άσκηση ποινικής δίωξης εις βάρος του για προγενέστερη υπόθεση.

Ο ενημερωτικός ιστότοπος zougla.gr του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου είχε παρουσιάσει καταγγελία επιχειρηματία από τον Πειραιά, που ισχυριζόταν πως ο κ. Σφυράκης, ως στέλεχος του υπουργείου Εργασίας και στενός συνεργάτης του τότε υπουργού, Νότη Μηταράκη, μεσολαβούσε έναντι αμοιβής προκειμένου να σβήνονται πρόστιμα από την Επιθεώρηση Εργασίας.

Ο μέχρι πρότινος υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Μάκης Βορίδης, είπε απαντώντας στην ερώτηση της κ. Γιαννακοπούλου, ότι η υπόθεση έχει διαβιβαστεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών και αναμένεται η ολοκλήρωση της προκαταρκτικής εξέτασης.

Σε πρόσφατα ερωτήματα του Solomon προς την Υπηρεσία Ασύλου, ο διοικητής, Μάριος Καλέας, επιβεβαίωσε ότι με την ολοκλήρωση της εσωτερικής έρευνας, τον Σεπτέμβριο του 2023, διαβίβασε ο ίδιος την υπόθεση στην Εισαγγελία. «Θεώρησα προσωπικά σκόπιμο να ενημερωθεί και η αρμόδια εισαγγελία για τυχόν ποινικές ευθύνες», δήλωσε ο κ. Καλέας.

Από την διοίκηση του νοσοκομείου Ευαγγελισμός μας μεταφέρθηκε ότι το νοσοκομείο «έχει προβεί κατά το δέοντα χρόνο στις προσήκουσες ενέργειες στο πλαίσιο διερεύνησης από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου υπόθεσης παραποιημένων ιατρικών βεβαιώσεων υπηρετούντων στο Νοσοκομείο ιατρών, συμπεριλαμβανομένης και της σχετικής ενημέρωσης της 1ης ΥΠΕ Αττικής».

Το νοσοκομείο Μπενάκειο/Κοργιαλένειο δεν απάντησε στις ερωτήσεις μας.

«Στην Υπηρεσία Ασύλου είναι όλα πληρωμένα»

Στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας, το Solomon είδε δεκάδες πλαστές βεβαιώσεις. Είχαμε αποκτήσει, επίσης, το τηλέφωνο ενός από τους διακινητές που εξασφάλιζε τις πλαστές βεβαιώσεις. 

Όταν ρωτήσαμε, υποδυόμενοι τους «πελάτες», πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα γίνουμε δεκτοί χάρη στη γνωμάτευση, και εάν θα χρειαζόταν να επισκεφτούμε όντως κάποιον ιατρό, ο διακινητής μας είχε καθησυχάσει: «Στην Υπηρεσία Ασύλου είναι όλα πληρωμένα». Είπε πως κάθε ημέρα γίνονταν άτομα δεκτά με τις βεβαιώσεις που προμήθευε ο ίδιος.

Οι πληροφορίες του Solomon αναφέρουν πως, μετά την αποκάλυψη της δράσης του κυκλώματος στην Υπηρεσία Ασύλου, ο διοικητής έχει ζητήσει να υπάρχει αυξημένη εγρήγορση προκειμένου να μη γίνονται δεκτές παραποιημένες γνωματεύσεις.

Προκειμένου να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα, ο ίδιος ο διοικητής της Υπηρεσίας Ασύλου εμφανίζεται να έχει μεταφέρει το γραφείο του από το κτίριο Κεράνη, όπου στεγάζεται το υπουργείο Μετανάστευσης, στο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Αττικής, στην Κατεχάκη.

*Στην στήλη «Πού πάνε οι έρευνες αφού δημοσιευθούν;» παρακολουθούμε την πορεία ιστοριών δημοσίου συμφέροντος του Solomon, μήνες ή και χρόνια μετά τη δημοσίευσή τους. Εξετάζουμε τις εξελίξεις, τι (δεν) αλλάζει, και εάν τελικά υπάρχει λογοδοσία.

Η έρευνα με τίτλο «’Με εντολή άνωθεν’: Το καλά κρυμμένο μυστικό της Υπηρεσίας Ασύλου» δημοσιεύθηκε στις 12 Δεκεμβρίου του 2022. Την πραγματοποίησαν οι δημοσιογράφοι του Solomon, Σταύρος Μαλιχούδης, Ηλιάνα Παπαγγελή και Νασρουντίν Νιζάμη, σε εικονογράφηση της Γαλάτειας Ιατράκη.

Μετά τις αντιδράσεις στον Τύπο και την ερώτηση του τότε τομεάρχη Μετανάστευσης και Ασύλου του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Καμίνη, προς τον αρμόδιο υπουργό τότε, Νότη Μηταράκη, δημοσιεύσαμε επίσης, στις 30 Μαρτίου 2023, το άρθρο «Κύκλωμα Υπηρεσίας Ασύλου: Η ‘ύποπτη’ απάντηση του Νότη Μηταράκη».