Προσθήκες στο μενού της εργασιακής καθημερινότητας των διανομέων

«Χρειάστηκαν 2 χρόνια κινητοποιήσεων και 15 νεκροί διανομείς σε δυστυχήματα για να δούμε αποτυπωμένα σε νόμο ορισμένα αιτήματα. Τώρα, ξεκινάει η μάχη για την υλοποίησή τους». Ο Βασίλης Κεφαλάς, μέλος της Επιτροπής Αγώνα Διανομέων, περιγράφει στο Solomon MAG το τοπίο για τον ίδιο και τους συναδέλφους του, 2,5 μήνες περίπου μετά τη συνομιλία μας για την περιπέτεια του Μοχάμεντ στο Περιστέρι, που δημοσιεύτηκε στο Solomon MAG τον Μάρτιο του ‘19.

Σ’ εκείνη την υπόθεση ο Μοχάμεντ, διανομέας φαγητού, είχε πέσει θύμα ξυλοδαρμού από τον εργοδότη του και είχε προσφύγει νομικά εναντίον του. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο εργοδότης, ιδιοκτήτης ψητοπωλείου στο Περιστέρι, κατέθεσε στη συνέχεια μήνυση κατά του Μοχάμεντ αλλά και της Συνέλευσης Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ), για συκοφαντική δυσφήμηση.

Έκτοτε, μεσολάβησε η απεργία της 11ης Απριλίου 2019, στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες διανομείς. Απεργία που ανάγκασε αρκετά ΜΜΕ να ρίξουν, έστω και πρόσκαιρα, το βλέμμα τους στην σκληρή εργασιακή καθημερινότητα των ντελιβεράδων και των κούριερ, στην οποία κυριαρχούν η εντατικοποίηση, τα ατυχήματα (πολλές φορές θανατηφόρα), οι απλήρωτες υπερωρίες και τα χαμηλά μεροκάματα.

Από τον νόμο στην εφαρμογή

«Πετύχαμε τη ψήφιση θετικών διατάξεων, οι οποίες όμως θα μείνουν στα χαρτιά, αν δεν τις επιβάλλουμε ως εργαζόμενοι στην πράξη», προσθέτει ο κ. Κεφαλάς. Δηλώνει ότι μεγάλο μέρος των εργοδοτών στη Θεσσαλονίκη δεν έχει ακόμα υλοποιήσει όσα προβλέπει η νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας, που έλαβε χώρα τον Μάιο του τρέχοντος έτους. «To σίγουρο είναι ότι οι εργοδότες έχουν θορυβηθεί και ξέρουν ότι μπορούμε, πλέον, να τους αναγκάσουμε να συμμορφωθούν», σημειώνει ο εργαζόμενος.

Συγκεκριμένα, με βάση 2 άρθρα που εντάχθηκαν στο νόμο 4611/2019 και αφορούν τους διανομείς:

– οι εργοδότες, μεταξύ άλλων, υποχρεούνται πλέον να παρέχουν στους εργαζόμενους τα μέσα ατομικής προστασίας (ΜΑΠ), στα οποία, σύμφωνα με τον κ. Κεφαλά εντάσσεται πλέον και το κράνος (!), κάτι που δεν ίσχυε στο παρελθόν (εκκρεμεί, ωστόσο, η υπουργική απόφαση που θα συγκεκριμενοποιήσει τις προδιαγραφές των ΜΑΠ). Επίσης, αναφέρεται ρητά η υποχρέωση συντήρησης του οχήματος από τον εργοδότη, εφόσον αυτό είναι της ιδιοκτησίας του.

– αν το όχημα ανήκει στον εργαζόμενο, όπως δηλαδή συμβαίνει στις περισσότερες επιχειρήσεις εστίασης, προβλέπεται η καταβολή αποζημίωσης χρήσης και συντήρησης του οχήματος τουλάχιστον ίσης με το 15% του κατώτατου μισθού, ένα ποσό δηλαδή που θα φτάνει στα 98 ευρώ το μήνα για όποιον εργαζόμενο εργάζεται 5ήμερο / 8ωρο. Όπως σημειώνει ο Β. Κεφαλάς, εν μέσω της ενημερωτικής καμπάνιας που κάνει η Επιτροπή Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, η αποζημίωση αντιστοιχεί σε 0,59 ευρώ για κάθε ώρα εργασίας και «είναι χρήματα που οφείλονται επιπλέον του μισθού και άσχετα από τα ΜΑΠ που δίνονται».

– ο εργοδότης υποχρεούται επίσης να δηλώνει στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» το όχημα με τον αριθμό κυκλοφορίας, κάτι που θα συμβάλλει στη διαμόρφωση ακριβούς εικόνας για τον αριθμό των οχημάτων σε κάθε κλάδο αλλά και στη διευκόλυνση των ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.).

«Ρεβάνς»

Δεν έλειψε όμως, και η, όπως καταγγέλλεται, διάθεση εκδίκησης απέναντι σε διανομείς που δήλωσαν ότι θα πάρουν μέρος στην απεργία του Απριλίου. Όπως αναφέρει η ΣΒΕΟΔ, που είχε πρωτοστατήσει στην οργάνωση της απεργίας στην Αττική, καθώς και άλλες συλλογικότητες και δημοτικές κινήσεις, δύο καταστήματα «Goody’s», στην Αγία Παρασκευή και στη Λ. Αλεξάνδρας, απέλυσαν από έναν διανομέα.

Σύμφωνα με όσα είπε στο Solomon MAG εκπρόσωπος της αλυσίδας, η οποία ανήκει στον όμιλο Vivartia, οι απολύσεις δεν έχουν καμία σχέση με τη συμμετοχή των εργαζομένων στην απεργία, αλλά οφείλονται στην «πλημμελή άσκηση των καθηκόντων τους». Μάλιστα, η εταιρεία επικαλείται ως επιχείρημα το γεγονός ότι «με απόφασή της» δεν λειτούργησε η υπηρεσία του delivery στις 11/4.
Ωστόσο, η ΣΒΕΟΔ αποδίδει αυτήν την απόφαση στην πίεση των διανομέων για καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας, οι οποίοι είχαν δηλώσει πολύ νωρίτερα την πρόθεσή τους να απεργήσουν. Μάλιστα, ο απολυμένος της Αγίας Παρασκευής είχε διεκδικήσει εγγράφως να δουλεύει με εταιρικό δίκυκλο και όχι με το δικό του.

Με τη στήριξη του σωματείου, οι απολυμένοι προσέφυγαν στο υπουργείο Εργασίας, όπου πραγματοποιήθηκε συνάντηση την Τρίτη 11/6/19, ενώπιον του γενικού γραμματέα, Ανδρέα Νεφελούδη. Η εργοδοτική πλευρά ανέφερε ότι δεν είναι υποχρεωμένη να επικαλεστεί συγκεκριμένο λόγο για τις απολύσεις, αφού αυτές έγιναν πριν την ψήφιση της νέας διάταξης για τον «βάσιμο λόγο απόλυσης». Ωστόσο, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Νεφελούδης στο Solomon MAG, η εργοδοσία δεσμεύτηκε να επανεξετάσει εντός 2-3 ημερών τη στάση της, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναπρόσληψης των 2 εργαζόμενων.

Σύμφωνα με τη ΣΒΕΟΔ, διανομέας που συμμετείχε σε ανάλογη απεργία το 2017 είχε υποστεί την τιμωρητική συμπεριφορά εργοδότη ενός franchise καταστήματος των Goody’s στα Βριλήσσια. Η υπόθεση έληξε τότε με υποχώρηση της εργοδοσίας και εξωδικαστικό συμβιβασμό.

Όπως, επίσης, μας είπε o πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Εργαζομένων στον Επισιτισμό – Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), Γιώργος Χότζογλου, η εργοδοτική οργάνωση στις οργανωμένες αλυσίδες εστίασης – ταχυφαγεία (ΣΕΠΟΑ) κάνει ό,τι είναι δυνατόν (σ.σ. προσέφυγε στο δεύτερο βαθμό της διαιτησίας), ώστε να μην εφαρμοστεί η πρόσφατη Διαιτητική Απόφαση για τους (βελτιωμένους) όρους αμοιβής και εργασίας των περίπου 30.000 εργαζομένων στις αλυσίδες αυτές, μεταξύ αυτών και των διανομέων.

Franchise και εργολαβίες, οχήματα αυθαιρεσίας

Πολλές από τις μεγάλες αλυσίδες γρήγορου φαγητού, παραχωρούν υποκαταστήματά τους σε συνεργάτες με τη μορφή του franchise. Συνήθως, οι μητρικές εταιρείες δηλώνουν άγνοια για τις «αμαρτίες» και τις αμφιλεγόμενες πρακτικές των franchise καταστημάτων.

Το ίδιο συμβαίνει και στον άλλο κλάδο που έγινε ορατός χάρη στην απεργία του Απριλίου: τους courier (ταχυδρόμηση – ταχυμεταφορά). «Στις ιδιωτικές εταιρείες του κλάδου (κυρίως σε ACS και SPEΕDEX), στα περισσότερα πρακτορεία δεν τηρούνται ούτε οι στοιχειώδεις κανόνες που υπάρχουν στις μητρικές εταιρείες, όπως η παροχή εταιρικού οχήματος», σημειώνει στο Solomon MAG ο Γιώργος Παπαδημητρίου, αντιπρόεδρος ενός εκ των κλαδικών σωματείων (Σ.Ε.Τ.Τ.Ε.Α.). Βασικό αίτημα του σωματείου είναι η καθιέρωση της ρήτρας ευθύνης των κεντρικών εταιρειών έναντι των πρακτορείων τους, σε αντιστοιχία όσων ήδη νομοθετήθηκαν για τις εργολαβικές εταιρείες (στο άρθρο 9 του νόμου 4554/2018).

Οι εταιρείες αυτές, σύμφωνα με τον συνδικαλιστή, αποτελούν ακόμα ένα μέσο καταπάτησης των εργασιακών δικαιωμάτων (και) των couriers, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα δημοσίου συμφέροντος ΕΛΤΑ και τη θυγατρική τους, ΕΛΤΑ Courier (Ταχυμεταφορές ΕΛΤΑ Α.Ε.), οι οποίες αναθέτουν μεγάλο κομμάτι του έργου τους σε τρίτες εταιρείες.

Χάρη σε πρόσφατη κινητοποίηση του Σ.Ε.Τ.Τ.Ε.Α., θα επαναπροσληφθούν 4 διανομείς που επί της ουσίας είχαν απολυθεί τον Μάρτιο του 2019, καθώς δεν ανανεώθηκαν οι συμβάσεις τους με την εργολαβική εταιρεία Skycom ΕΠΕ, επειδή, όπως επισημαίνει ο κ. Παπαδημητρίου, διεκδίκησαν τις «τριετίες» που δικαιούνται μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού. Χρειάστηκε, δηλαδή, η παρέμβαση ενός σωματείου, το οποίο έφτασε μέχρι το υπουργείο Εργασίας, για να τηρηθεί η νομιμότητα -δηλαδή η αύξηση του μισθού- σε επιχείρηση που ελέγχεται από το δημόσιο!

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου, στα ΕΛΤΑ εργάζονται περίπου 2.000 εργολαβικοί εργαζόμενοι και στην ΕΛΤΑ Ταχυμεταφορές πάνω από 500 (και μόλις 170 μόνιμοι), κάποιοι ακόμα και με συμβάσεις ενός μήνα.

Ενώ φαίνεται πως πρέπει να διανυθούν ακόμα αρκετά χιλιόμετρα ώστε οι οι οδηγοί δικύκλου να κερδίσουν τον ουσιαστικό σεβασμό στα εργασιακά τους δικαιώματα, οι ιστορίες του κλάδου τους στην Ελλάδα δεν είναι πια γνωστές μόνο για τα εργατικά ατυχήματα και την αυθαιρεσία, αλλά και για την επιμονή με την οποία οι εργαζόμενοι διεκδικούν τη βελτίωση της καθημερινότητά τους.