Newsletter | Στήριξε το Solomon
Τα Κύθηρα κινδυνεύουν να γίνουν η επόμενη θυσία στο βωμό της «πράσινης μετάβασης», καθώς σχεδιάζεται η εγκατάσταση 30 ανεμογεννητριών της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή σε προστατευόμενη ζώνη του νησιού. Μπορεί ένα νησί να μετατραπεί σε ενεργειακή αποικία κόντρα στη θέληση των κατοίκων του;
Στα Κύθηρα, ένα νησί με λιγότερους από 4.000 μόνιμους κατοίκους και πλούσιο φυσικό κεφάλαιο, δρομολογείται η εγκατάσταση τριών αιολικών σταθμών συνολικής ισχύος 132 MW.
Το έργο, που αδειοδοτείται εντός ή στα όρια περιοχών του Δικτύου Natura 2000, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την υπό έγκριση σχετική Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία απαγορεύει ρητά τέτοιες εγκαταστάσεις στις εν λόγω ζώνες προστασίας.
Αλλά πέρα από τις τεχνικές παραμέτρους, το σχέδιο φέρνει στην επιφάνεια μια κεντρική αντίφαση της ελληνικής ενεργειακής πολιτικής: από τη μία, η ανάγκη για ταχεία μετάβαση σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)· από την άλλη, η υπονόμευση των οικοσυστημάτων που η χώρα υποτίθεται πως δεσμεύεται να προστατεύσει.
Με εργαλεία την επιστήμη, τη νομολογία και την τοπική γνώση, οι κάτοικοι των Κυθήρων προσπαθούν να αποδείξουν πως η «πράσινη ανάπτυξη» δεν είναι πάντα ουδέτερη. Όταν σχεδιάζεται ερήμην του τόπου και των ανθρώπων του, μπορεί να εξελιχθεί σε μη αναστρέψιμη απειλή — για το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, και τελικά την ίδια τη βιωσιμότητα της μετάβασης που επικαλείται.
Τα Κύθηρα αποτελούν ένα πλούσιο σε βιοποικιλότητα νησί, και κομβικό σημείο για τη μετανάστευση πουλιών.
Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις μόλις τέσσερις μεταναστευτικές στενωπούς (migratory bottleneck) στην Ελλάδα. Αποτελεί δηλαδή ένα σημείο υποχρεωτικής διέλευσης για χιλιάδες μεταναστευτικά πουλιά, και ιδιαίτερα αρπακτικά είδη όπως ο Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae).
Παράλληλα, όμως, τα Κύθηρα συνδυάζουν δύο στρατηγικά πλεονεκτήματα, που καθιστούν το νησί ιδιαιτέρως ελκυστικό για τους επενδυτές στον αναπτυσσόμενο κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, και ιδίως στα αιολικά:
Αυτά τα στρατηγικά στοιχεία έχουν φέρει το νησί αντιμέτωπο με μια ενεργειακή επένδυση, που δημοτική Αρχή, αντιπολίτευση, φορείς και τοπική κοινωνία θεωρούν αμφιλεγόμενη. Ο αιολικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) «Αιολικό Πάρκο Τρούλος ΟΕ» της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, μέχρι πρότινος θυγατρικής του κολοσσού ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, προβλέπει την εγκατάσταση 30 ανεμογεννητριών, εκ των οποίων 21 εντός της προστατευόμενης περιοχής Natura.
Οι αντιφάσεις στο θεσμικό πλαίσιο γύρω από την υλοποίηση ή μη της επένδυσης, αλλά και σειρά αστοχιών που εντοπίζονται στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που υπέβαλε η εταιρεία, έχουν εγείρει σοβαρές ανησυχίες στην κοινωνία των Κυθήρων.
Ο αποκαλούμενος «Νόμος Χατζηδάκη» (Νόμος 4685/2020) έχει επιταχύνει τις διαδικασίες αδειοδότησης έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Υπό προϋποθέσεις, επιτρέπει την εγκατάσταση ανεμογεννητριών ακόμη και εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, εφόσον δεν έχουν θεσμοθετηθεί ειδικά μέτρα προστασίας μέσω Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ), και προβλέπει τη σύνταξη Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για κάθε προστατευόμενη περιοχή, οι οποίες καθορίζουν τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης και δραστηριότητες.
Ωστόσο, μέχρι την έγκριση αυτών των μελετών και την έκδοση των αντίστοιχων Π.Δ., οι περιοχές παραμένουν χωρίς συγκεκριμένο νομικό καθεστώς προστασίας.
Στις 22 Μαΐου 2023, εκδόθηκε η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που περιλαμβάνει την περιοχή των Κυθήρων, και απαγορεύει ρητά την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις υπό μελέτη περιοχές των Κυθήρων.
Παρότι η διαβούλευσή της έχει ολοκληρωθεί από τον Οκτώβριο του 2023, μέχρι και σήμερα, 18 μήνες μετά, δεν έχει θεσμοθετηθεί.
Αν το έργο εγκατάστασης ανεμογεννητριών προχωρήσει πριν θεσμοθετηθεί η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ), τα Κύθηρα κινδυνεύουν να βρεθούν σε ένα θεσμικό αδιέξοδο: να υλοποιηθεί ένα έργο, το οποίο ενδέχεται στη συνέχεια να απαγορευθεί τόσο από το Προεδρικό Διάταγμα που θα εκδοθεί βάσει της ΕΠΜ, όσο και από εκείνο που θα προκύψει από το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ).
Το ΤΠΣ των Κυθήρων έχει ήδη εκπονηθεί: πλειοψηφία και μείζονα αντιπολίτευση του Δημοτικού Συμβουλίου τάσσονται υπέρ ενός σεναρίου ήπιας ανάπτυξης, με αξιοποίηση ΑΠΕ μικρής κλίμακας, κι απορρίπτουν ρητά τη μετατροπή του νησιού σε βιομηχανική ζώνη παραγωγής ενέργειας.
Το σχέδιο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί. Δεν έχει εγκριθεί επίσημα, ώστε να προχωρήσει η έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.
Η επένδυση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή αφορά στην κατασκευή τριών αιολικών σταθμών, συνολικής ισχύος 132 MW, που αποτελούνται από 30 ανεμογεννήτριες τύπου Vestas V136 με ισχύ 4.5MW, διάμετρο ρότορα 136 μέτρων και πυλώνα ύψους 82 μέτρων.
Η χωροθέτηση αφορά σε υψόμετρα 150–500 μέτρων, και η διανομή των ανεμογεννητριών έχει ως εξής:
Η κατασκευή θα απαιτήσει 32,8 χλμ. δρόμων, εκ των οποίων πάνω από 12 χλμ. αφορούν νέες διανοίξεις. Για την ανέγερση και συναρμολόγηση κάθε ανεμογεννήτριας, θα διαμορφωθούν πλατείες 5 στρεμμάτων.
Ο εξοπλισμός του έργου (πτερύγια, πυλώνες, λοιπά υλικά) θα φτάνει στα Κύθηρα μέσω των λιμανιών της Καλαμάτας ή του Γυθείου. Θα μεταφέρεται με φέρι μποτ στην απομονωμένη παραλία του Ρούτσουνα, στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού, όπου προβλέπεται η κατασκευή ειδικής πλατφόρμας φορτοεκφόρτωσης για τις ανάγκες υλοποίησης του έργου.
Η βορειοδυτική περιοχή των Κυθήρων, όπου προβλέπονται εργασίες και η χωροθέτηση των ανεμογεννητριών, αποτελεί προστατευόμενη περιοχή σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.
Εντάσσεται στη Ζώνη Προστασίας της Φύσης 2 (ΖΠΦ-02), και συγκεκριμένα στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) GR3000013, που περιλαμβάνει τα Κύθηρα και γύρω νησίδες. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τα κρίσιμα σημεία του σχεδιαζόμενου έργου:
Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών εντός ή πλησίον αυτών των περιοχών συγκρούεται άμεσα με την οικολογική λειτουργία του νησιωτικού συμπλέγματος Κυθήρων και Αντικυθήρων ως σταθμών ξεκούρασης και τροφοληψίας για τα πουλιά που μεταναστεύουν από και προς την Αφρική.
Η τοπική γεωγραφία και το ανάγλυφο των Κυθήρων δημιουργούν συνθήκες που συγκεντρώνουν μαζικά πτηνά σε συγκεκριμένα σημεία, με αποτέλεσμα να υπάρχει υψηλός κίνδυνος πρόσκρουσης σε ανεμογεννήτριες.
Αλλά «οι ανεμογεννήτριες, που τοποθετούνται μέσα σε μεταναστευτικές διόδους, δεν προκαλούν απλώς θανάτους από πρόσκρουση», αναφέρει η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN). «Υποχρεώνουν τα πτηνά σε ενεργειακές σπατάλες, εκτρέποντάς τα ή αναγκάζοντάς τα να παρακάμψουν κρίσιμους σταθμούς ξεκούρασης».
Σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ), τέτοιοι μεταναστευτικοί διάδρομοι θεωρούνται η πλέον ευπαθής κατηγορία οικοτόπων απέναντι στις επιπτώσεις των αιολικών εγκαταστάσεων και θα πρέπει να εξαιρούνται πλήρως.
Ο Αποστόλης Καλτσής, υπεύθυνος προγραμμάτων στο τμήμα Διατήρησης της ΕΟΕ, και ένας εκ των συντακτών έκθεσης της περιβαλλοντικής οργάνωσης αναφορικά με τους αιολικούς σταθμούς σε προστατευόμενες περιοχές, είπε στο Solomon πως «η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), που κατέθεσε ο επενδυτής, δεν περιλαμβάνει ορνιθολόγο στην ομάδα μελέτης, ενώ οι καταγραφές πεδίου είναι ελλιπείς και δεν καλύπτουν κρίσιμες περιόδους, όπως η αναπαραγωγή και η μετανάστευση».
Η μελέτη, ανέφερε ο Καλτσής, «αγνοεί δημόσια διαθέσιμα δεδομένα της Ορνιθολογικής Εταιρείας». Η Ελλάδα έχει ήδη καταδικαστεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μη επαρκή κάλυψη των Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά (ΣΠΠ) από το δίκτυο NATURA 2000.
Ο Γιώργος Μπάλιας, δικηγόρος και αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, έχει αναλάβει τη σύνταξη του κειμένου απόψεων που θα υποβάλει ο δήμος Κυθήρων στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ).
Ο κ. Μπάλιας τονίζει σοβαρές παραλείψεις στη μελέτη, ιδίως σε ό,τι αφορά τις περιοχές Natura 2000. «Η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση του επενδυτή παρουσιάζει σημαντικά κενά», είπε στο Solomon. «Δεν τεκμηριώνει επαρκώς τις επιπτώσεις στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), οι οποίες έχουν κρίσιμο ρόλο στους μεταναστευτικούς διαδρόμους της ορνιθοπανίδας».
Κατά τον κ. Μπάλια, η συγκεκριμένη ΖΕΠ «είναι μία από τις πλέον ευαίσθητες της χώρας. Η ελλιπής και επιφανειακή αντιμετώπισή της από τη μελέτη συνιστά σοβαρό θεσμικό και επιστημονικό έλλειμμα».
Για την προβληματισμένη κοινωνία των Κυθήρων, τις ανησυχίες ενέτεινε μια επιπλέον διαπίστωση: η μελετήτρια που υπογράφει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου δεν διαθέτει σε ισχύ μελετητικό πτυχίο.
Σύμφωνα με τον φάκελο του έργου, το πτυχίο της φέρεται να έχει λήξει από τον Ιανουάριο του 2024. Καλείται η αρμόδια αρχή να αξιολογήσει μια μελέτη που, τουλάχιστον τυπικά, δεν πληροί τα βασικά κριτήρια;
Η λύση δόθηκε μέσα από άσχετη τροπολογία στο νομοσχέδιο για τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που ψηφίστηκε πρόσφατα, η οποία παρατείνει την ισχύ των μελετητικών πτυχίων έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, δίνοντας περιθώριο για υποβολή αιτημάτων επανάκρισης.
Ένα ακόμη ερώτημα αφορά στην τήρηση των ελάχιστων αποστάσεων των ανεμογεννητριών, που πρόκειται να εγκατασταθούν, από κατοικίες των ντόπιων.
Η νομοθεσία ορίζει διαφορετικά όρια ελάχιστων αποστάσεων που θα πρέπει να τηρούνται από πόλεις, οικισμούς, μονές, και μεμονωμένες κατοικίες.
Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή καταγράφει νοτιοδυτικά του αιολικού σταθμού «Ξεροκαμπιά», και σε απόσταση περίπου 240 μέτρων από ανεμογεννήτρια του σταθμού, ορισμένα «κτίσματα – μεμονωμένες κατοικίες».
Στις περιπτώσεις μεμονωμένων κατοικιών, δεν τίθεται ως προϋπόθεση η ελάχιστη απόσταση 500 ή 1.000 μέτρων που ισχύει στις άλλες περιπτώσεις, αλλά η εξασφάλιση επιπέδου θορύβου μικρότερου των 45 db.
Κατά τις μετρήσεις των μελετητών, το όριο ικανοποιείται.
Υπάρχουν δύο κλίμακες μέτρησης θορύβου που χρησιμοποιούνται σε τέτοιου είδους περιβαλλοντικές μελέτες: η dB και η dB(A).
Στην συγκεκριμένη ΜΠΕ, η μέτρηση της ηχητικής πίεσης έχει γίνει σε κλίμακα dB(A). Η κλίμακα dB(A) λειτουργεί με βάση το ηχητικό φιλτράρισμα που ανταποκρίνεται στην ευαισθησία της ανθρώπινης ακοής, η οποία είναι λιγότερο ευαίσθητη σε χαμηλές συχνότητες.
Ως εκ τούτου, η μέτρηση αυτή υποεκτιμά την παρουσία και την ένταση των χαμηλών συχνοτήτων (infrasound) που εκπέμπονται από τις ανεμογεννήτριες. Εργαστηριακές μελέτες του Εργαστηρίου Δυναμικής & Ακουστικής της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου επισημαίνουν ότι ο infrasound έχει αποδεδειγμένες βιολογικές επιδράσεις, που περιλαμβάνουν συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, αϋπνία, αυξημένο στρες και καρδιολογικές διαταραχές.
Όπως εξηγεί στο Solomon ο διευθυντής του Εργαστηρίου, Ιωάννης Αντωνιάδης, η βασική διαφορά μεταξύ της κλίμακας dB(A) και της dB «είναι ότι η κλίμακα dB(A) μειώνει σημαντικά τις αποτιμούμενες τιμές του θορύβου στις χαμηλές συχνότητες κάτω από τα 500Hz, έχοντας σκοπό να προσεγγίσει κατά το δυνατόν πλησιέστερα τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον ήχο το μέσο ανθρώπινο αυτί».
«Χαρακτηριστικά», εξηγεί ο καθηγητής, «ήχος με συχνότητα 50Ηz και στάθμη ηχητικής πίεσης 80dB αποτιμάται στη κλίμακα dB(A) ως ήχος με στάθμη 50dB(Α), δηλαδή με ένα επίπεδο πίεσης 31 φορές μικρότερο από το πρωτογενώς παραγόμενο».
Συνεπώς, η χρήση της κλίμακας dB(A) στην αποτίμηση του ηχητικού περιβάλλοντος γύρω από ανεμογεννήτριες ενδέχεται να μην αποτυπώνει πλήρως τον πραγματικό κίνδυνο για την υγεία των κατοίκων. Αλλά, παρότι η ελληνική νομοθεσία προσδιορίζει σαφώς την προτιμούμενη κλίμακα μέτρησης στην κλίμακα dB, η χρήση της db(A) δεν θεωρείται παράτυπη.
Εκείνο που παρουσιάζει ενδιαφέρον, όμως, κατά την ανάλυση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από το Solomon, είναι πώς αποτυπώνονται οι τελικές ηχητικές καταγραφές για ένα καταφανώς κρίσιμο ζήτημα, όπως φαίνεται στο Παράρτημα VII που αφορά τις σχετικές μετρήσεις διασποράς θορύβου.
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή δεν απάντησε στα δημοσιογραφικά ερωτήματα του Solomon, επικαλούμενη πως «η διαβούλευση βρίσκεται σε εξέλιξη στο πλαίσιο της αδειοδοτικής διαδικασίας».
Τον Ιούνιο του 2024 πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη συναλλαγή στον κλάδο της ενέργειας στην ιστορία του Χρηματιστηρίου Αθηνών, και μία από τις μεγαλύτερες στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή εξαγοράστηκε από την εμιρατιανή Masdar. Η αξία της συναλλαγής έφτασε τα 2,4 δισ. ευρώ, ενώ μαζί με το εταιρικό χρέος ανήλθε σε 3,2 δισ. ευρώ.
Η Masdar (πλήρες όνομα “Abu Dhabi Future Energy Company PJSC”) είναι κρατική εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με έδρα το Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Μέτοχοί της είναι τρεις μεγάλοι κρατικοί φορείς: η TAQA (εταιρεία ενέργειας και ύδρευσης), η ADNOC (πετρελαϊκή) και η Mubadala Investment Company (επενδυτικό ταμείο του Αμπού Ντάμπι).
Στο ελληνικό επιχειρείν, το fund Mubadala είναι γνωστό από την ατυχή, όπως αποκάλυψε έρευνα του Solomon, επένδυση στην μεγαλύτερη εταιρεία ιχθυοκαλλιεργειών στην Ελλάδα, την Avramar.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ελληνικής πρεσβείας στο Άμπου Ντάμπι, η εξαγορά της ΤΕΡΝΑ απο την Masdar εντάσσεται «υπό ευρεία έννοια, στη δέσμευση του Αμπού Ντάμπι για επενδύσεις έως 4 δισ. ευρώ στην Ελλάδα».
Πριν την εξαγορά της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η Masdar είχε ήδη παρουσία στην Ελλάδα, συμμετέχοντας σε έργα όπως η μετατροπή του Πόρου σε «πράσινο» νησί και η ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε συνεργασία με τη Motor Oil. Επιπλέον, έχει συνάψει προκαταρκτική συμφωνία, με τον Όμιλο Κοπελούζου, για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ στην Αίγυπτο, τα οποία θα τροφοδοτούν με «πράσινη» ενέργεια την Ελλάδα και την Ευρώπη μέσω του έργου GREGY (διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου).
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή ήταν θυγατρική του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ενός από τους μεγαλύτερους ομίλους στην Ελλάδα, με παρουσία στους τομείς των κατασκευών, της παραγωγής ενέργειας, των παραχωρήσεων, της εξόρυξης και της ανάπτυξης και εκμετάλλευσης ακινήτων.
Πλειοψηφικός μέτοχος της εταιρείας (31,33%) είναι ο επιχειρηματίας Γεώργιος Περιστέρης. Το υπόλοιπο 68,67% ανήκει σε θεσμικούς επενδυτές από Ελλάδα και εξωτερικό.
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έχει δεκάδες θυγατρικές. Μια εξ αυτών είναι η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακη Α.Β.Ε.Τ.Ε. – Vector Αιολικά Πάρκα Ελλάδας Αιολικό Πάρκο Τρούλος Ο.Ε. που αφορά στο έργο των Κυθήρων. Μέτοχος της εταιρείας είναι κατά 90% η ΤΕΡΝΑ και 10% η Vector Αιολικά Πάρκα Ελλάδας ΑΕ, με διευθύνοντα σύμβουλο τον Ηλία Κεφαλά.
Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, που παρουσίασε τον Αύγουστο του 2024, η κυβέρνηση προωθεί τις επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ.
Έως το 2030, σκοπός είναι οι ΑΠΕ να συμμετέχουν με 75,9% στην ηλεκτροπαραγωγή και με 42,8% στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας. Ως εκ τούτου, οι ανεμογεννήτριες που σχεδιάζονται στα Κύθηρα δεν στοχεύουν στην κάλυψη των τοπικών ενεργειακών αναγκών, αλλά στην διάθεση του ρεύματος στο εθνικό δίκτυο και σε πιθανές εξαγωγές.
Τι αντιπροτείνουν τα Κύθηρα; «Δεν λέμε όχι στις ΑΠΕ», λέει ο Χαράλαμπος Σούγιαννης. «Λέμε όχι, και αντιστεκόμαστε με επιχειρήματα, στα βιομηχανικά εκτρώματα που επιδιώκουν να εγκαταστήσουν στο νησί μας».
Ο κ. Σούγιαννης είναι πρόεδρος της Ενεργειακής Κοινότητας Κυθήρων, μιας τοπικής συνεργατικής πρωτοβουλίας, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που έχει την στήριξη και συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και τοπικών φορέων.
Ιδρύθηκε με σκοπό την αυτοδιαχείριση, από την τοπική κοινωνία, του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων του νησιού, την ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών, και την μείωση των λειτουργικών δαπανών φορέων, επιχειρήσεων, και δημοτών που θα συμμετάσχουν σε αυτή.
Η Ενεργειακή Κοινότητα Κυθήρων έχει καταθέσει πρόταση για παραγωγή 1 MW — από φωτοβολταϊκά. «Η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών απαιτεί τεράστιες, μη αναστρέψιμες επεμβάσεις. Αντίθετα, τα φωτοβολταϊκά είναι ήπιες παρεμβάσεις, μη ορατές, πλήρως αναστρέψιμες», υποστηρίζει ο κ. Σούγιαννης.
Προσθέτει πως η περιοχή όπου δρομολογούνται οι ανεμογεννήτριες «έχει αναδασωθεί με πολυετή προσπάθεια κατοίκων και μαθητών. Δεν θα την παραδώσουμε στη βιομηχανική λεηλασία».
Ωστόσο, ενώ το αίτημα σύνδεσης της Ενεργειακής Κοινότητας Κυθήρων κατέστη πλήρες τον Νοέμβριο του 2023, δεν εξετάστηκε ποτέ στην πραγματικότητα — εξαιτίας μιας λάθος τελείας.
«Χάσαμε την προθεσμία γιατί μας δόθηκε λάθος διεύθυνση e-mail», εξηγεί ο Χαράλαμπος Σούγιαννης, που συμπληρώνει πως «υπάρχει απόδειξη πως η αποστολή έγινε εμπρόθεσμα».
Τα μέλη της κοινότητας αναμένουν μια νομοθετική ρύθμιση, που από καιρό τους έχουν υποσχεθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος, προκειμένου να ληφθεί το υλικό της αίτησης υπόψη.
Από πλευράς του, ο ΔΕΔΔΗΕ είπε στο Solomon πως «δεν υπάρχει σε εκκρεμότητα οποιαδήποτε αίτηση σύνδεσης σταθμού ΑΠΕ, πολλώ δε μάλλον αιτήματος σύνδεσης από κάποια Ενεργειακή Κοινότητα».
Η ευρεία κοινοβουλευτική κινητοποίηση, με παρεμβάσεις από το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και τη Νέα Αριστερά, καταδεικνύει τη διακομματική ανησυχία για την πιθανή αδειοδότηση βιομηχανικών αιολικών σταθμών στα Κύθηρα.
Μιλάμε για διαδικασία η οποία έχει διάφορα επίπεδα αξιολόγησης – είναι και η μελέτη, αλλά είναι και η γνωμοδότηση του ΟΦΥΠΕΚΑ, την οποία προφανώς θα λάβουμε υπόψη μας στα επόμενα βήματα για αυτό το έργο», ανέφερε στις 23 Ιουνίου 2025 στη Βουλή ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νικόλαος Τσάφος, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του βουλευτή της Νέας Αριστεράς, Νάσου Ηλιόπουλου. Ο υφυπουργός απέφυγε να απαντήσει επί της ουσίας στα συγκεκριμένα ερωτήματα που του τέθηκαν, μεταξύ άλλων για την πιθανότητα αναστολής της διαδικασίας μέχρι την έγκριση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Solomon, τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται η γνωμοδότηση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου. Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η γνωμοδότησή του ΟΦΥΠΕΚΑ είναι δεσμευτική για το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σε επιστολή του προς τον ΟΦΥΠΕΚΑ, ο δήμαρχος Κυθήρων, Στράτος Χαρχαλάκης, εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο κρατικός φορέας θα πράξει το καθήκον του με υπευθυνότητα, γνωμοδοτώντας αρνητικά για την υλοποίηση του έργου.
«Απορρίπτουμε συλλήβδην κάθε πρόταση εγκατάστασης τέτοιων φαραωνικών έργων στην περιοχή μας, απαγορεύουμε κάθε επέμβαση σε ακίνητα και εκτάσεις που εμπίπτουν στην Εγχώριο Περιουσία των Κυθήρων και προς τούτο θα εξαντλήσουμε κάθε νομική και άλλου είδους νόμιμη οδό σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο», αναφέρει η επιστολή του κ. Χαρχαλάκη.
Από πλευράς του, ο Χαράλαμπος Σούγιαννης σχολίασε στο Solomon πως, εάν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας «εγκρίνει αυτή την εγκατάσταση, θα πρέπει να μετονομαστεί σε υπουργείο Ενέργειας».
Σε τέτοια περίπτωση, είπε, «θα υπερασπιστούμε με κάθε μέσον το τόπο μας να παραμείνει τόπος ζωής, πολιτισμού και βιώσιμης προοπτικής».
«Παλαιότεροι και νεότεροι κάτοικοι νιώθουμε πως έχουμε ιερό καθήκον να προστατεύσουμε το νησί μας από τα λάθη της κρατικής ανεπάρκειας και την επέλαση κερδοσκοπικών σχεδίων που δεν σέβονται τον τόπο», είπε.
Στήριξε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία!
Η ερευνητική δημοσιογραφία απαιτεί χρόνο και πόρους που δεν διαθέτουμε πάντα. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να ελέγχουμε την εξουσία και να ασκούμε πίεση, χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας.
